Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης, απηύθυνε τη Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2024, ομιλία με θέμα «Προτεραιότητες της Εξωτερικής και Αμυντικής πολιτικής της Ελλάδας» στο πλαίσιο των εργασιών της Υποεπιτροπής για τις Διατλαντικές Σχέσεις (Πολιτική Επιτροπή) και της Υποεπιτροπής για την Ανθεκτικότητα και την Πολιτική Ασφάλεια (Επιτροπή Δημοκρατίας και Ασφάλειας) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης ΝΑΤΟ, που πραγματοποιήθηκε στη Βουλή των Ελλήνων.
Ο κ. Κεφαλογιάννης τόνισε ότι εν μέσω μια ευρύτερης γεωπολιτικής αναταραχής, η Ελλάδα επέλεξε και επιλέγει να είναι μέρος των λύσεων των προβλημάτων και να μην απέχει από την επίλυση αυτών, παραμένοντας αξιόπιστος παράγοντας σταθερότητας και αποτροπής στην ευρύτερη περιοχή μας. Επιπλέον, υπογράμμισε ότι η ειρηνική διάθεση, ο σεβασμός του Δικαίου και η αναβάθμιση της ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελούν βασικούς άξονες της ελληνικής αμυντικής πολιτικής, παράλληλα με την ουσιώδη συμβολή της ως αξιόπιστος Σύμμαχος, Γείτονας και Εταίρος στην περιφρούρηση της περιφερειακής αρχιτεκτονικής ασφάλειας και την ενδυνάμωση του διεθνούς συλλογικού συστήματος ασφάλειας και άμυνας.
Απευθυνόμενος στους συμμετέχοντες-κοινοβουλευτικούς των 32 χωρών μελών της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης ΝΑΤΟ, ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, μεταξύ άλλων, ανέφερε:
«Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στην Ελλάδα και ειδικότερα στη Βουλή των Ελλήνων, στον κορυφαίο δημοκρατικό θεσμό της χώρας. Παρευρίσκομαι σήμερα εδώ ως εκπρόσωπος του ΥΠΕΘΑ της Ελλάδας στο πλαίσιο της προώθησης της συνεργασίας και του ανοιχτού διαλόγου μεταξύ των εθνικών κοινοβουλίων και της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΝΑΤΟ. Ενός μηχανισμού διαβούλευσης και συμμετοχής στα κεκτημένα, στις δράσεις, και στο αξιακό σύστημα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, της πιο πετυχημένης στρατιωτικής συμμαχίας στην ιστορία, η οποία έχει ως διαρκή στόχο και προτεραιότητα την ελευθερία και την ασφάλεια όλων των μελών της με πολιτικά και στρατιωτικά μέσα. Πέρα όμως από μια στρατιωτική συμμαχία, το ΝΑΤΟ αποτελεί και μια συμμαχία αξιών και αρχών.
Η Αμυντική Πολιτική της Ελλάδας εδράζεται σε αυτές τις κοινές μας αξίες και αρχές: η αρχή της διεθνούς ειρήνης, οι δημοκρατικές αξίες, η ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου, ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, αποτελούν για τη χώρα μας συνταγματικές επιταγές και άξονα αναφοράς για την εθνική στρατηγική ασφάλειας και άμυνας. Το επιχείρημα του αρχαίου Έλληνα ρήτορα Ισοκράτη στον «Περί ειρήνης» λόγο του, ότι η ειρηνική διάθεση, ο σεβασμός του Δικαίου και η παράλληλη αναβάθμιση της ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελούν απαράγραπτους όρους της ασφάλειας και της ευημερίας μιας χώρας, επικυρώνεται στη σύγχρονη αμυντική πολιτική της Ελλάδας. Διότι επιδιώκουμε την ειρηνική συνύπαρξη με τα γειτονικά μας κράτη, σύμφωνα με τις Αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ επιλέγοντας την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών έναντι της πολιτικής των κανονιοφόρων και των απροκάλυπτων απειλών, χωρίς όμως να αποδεχόμαστε οποιαδήποτε τυχόν απόπειρα επιβολής τετελεσμένων. Παράλληλα, όμως, με δυναμική και αποφασιστικότητα αναβαθμίζουμε την αμυντική-αποτρεπτική ισχύ της χώρας με μια σειρά ενεργειών και μεταρρυθμίσεων που ονομάζουμε «Ατζέντα 2030». Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις γίνονται ευέλικτες και σύγχρονες, ικανές να προσαρμόζονται στο νέο, ρευστό και σύνθετο πεδίο μάχης ώστε να συνεχίσουν να διαφυλάττουν την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ελλάδας, προκειμένου να συνεχίσει να δρα ως πυλώνας ειρήνης και σταθερότητας στη γειτονιά μας και ως πολύτιμο μέλος της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας, που αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Μαύρης Θάλασσας, της Μέσης Ανατολής και της Βορειοανατολικής Αφρικής καθορίζει σε ένα μεγάλο βαθμό τις προτεραιότητες της Εθνικής Στρατηγικής Ασφαλείας και τις προτεραιότητες της αμυντικής πολιτικής μας, καθώς αλληλοεπιδρά με το παγκοσμιοποιημένο πλέγμα των απειλών ασφαλείας, όπως είναι οι σύγχρονες μορφές πειρατείας, η ενεργειακή ανασφάλεια, η τρομοκρατία, οι υβριδικές απειλές, η παράτυπη μετανάστευση και η εργαλειοποίησή της, αλλά και τα αναθεωρητικά καθεστώτα με επεκτατικές ατζέντες και προπαγανδιστικές μεθόδους. Όλες οι ανωτέρω προκλήσεις δοκιμάζουν τη ζώνη ασφάλειας της Ελλάδας, την ασφάλεια των νοτίων συνόρων της Ευρώπης αλλά και τη σταθερότητα της νοτιοανατολικής πτέρυγας της Συμμαχίας.
Το διεθνές γίγνεσθαι παραμένει ασταθές και ευμετάβλητο. Οι συγκρούσεις των τελευταίων ετών, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι νέες συμβατικές και υβριδικές απειλές, αλλά και η περιφερειακή κατάσταση, έχουν δραματικά επιδεινωθεί. Αναφέρω τη βίαιη, απρόκλητη και παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που κλόνισε τα θεμέλια της διεθνούς έννομης τάξης και ενεργοποίησε τους μηχανισμούς αποτροπής και αντιμετώπισης κρίσεων των Διεθνών Οργανισμών συλλογικής ασφάλειας και δη του ΝΑΤΟ. Η εν λόγω συνεχιζόμενη σύγκρουση σε συνδυασμό με την άνευ προηγουμένου τρέχουσα κλιμάκωση της βίας στη Μέση Ανατολή, έχει σημαντική επίδραση στην ειρήνη και τη σταθερότητα στη γειτονιά μας, με προεξάρχουσα πρόκληση, την αντιμετώπιση των επικείμενων πολυπληθών προσφυγικών ροών στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Εν μέσω λοιπών αυτών των εξελίξεων στο διεθνές σύστημα ασφάλειας, εν μέσω μια ευρύτερης γεωπολιτικής αναταραχής, η Ελλάδα επέλεξε και επιλέγει να είναι μέρος των λύσεων των προβλημάτων και να μην απέχει από την επίλυση αυτών, παραμένοντας αξιόπιστος παράγοντας σταθερότητας και αποτροπής στην ευρύτερη περιοχή μας. Ανταποκρινόμενη στις νέες γεωπολιτικές προκλήσεις θωρακίζεται απέναντι σε κάθε μορφή απειλής, είτε συμβατικής είτε υβριδικής. Προτεραιότητά μας αποτελεί η ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύς της χώρας αλλά και η ουσιώδης συμβολή μας ως αξιόπιστος Σύμμαχος, Γείτονας, Εταίρος στην περιφρούρηση της περιφερειακής αρχιτεκτονικής ασφάλειας και την ενδυνάμωση του διεθνούς συλλογικού συστήματος ασφάλειας και άμυνας. Κατ’ αρχάς, με οδηγό την εμπειρία των συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ καθώς και άλλων κρατών, αλλά και με βάση τα διδάγματα της σύγκρουσης στην Ουκρανία, στοχεύουμε να φέρουμε μια επανάσταση στην εκπαίδευση του προσωπικού μας, εν ενεργεία και εν εφεδρεία, και να δημιουργήσουμε τον πολίτη-στρατιώτη, που θα εκπαιδεύεται, θα εξοπλίζεται και θα είναι έτοιμος να πολεμήσει, εάν προκύψει ανάγκη. Άλλωστε η εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας από τους Έλληνες πολίτες αποτελεί μια διαχρονική αξιακή επιλογή του Ελληνισμού που με τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις θα συμβάλλει στην ισχυροποίηση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων του 21ου αιώνα.
Επιπλέον, οι Ένοπλες Δυνάμεις αναδιοργανώνονται σε ένα σύγχρονο και ευέλικτο σχήμα με επαρκή στελέχωση και ενεργό εξοπλισμό, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούμε ένα νέο οικοσύστημα άμυνας και καινοτομίας, με το οποίο, σε στενή συνεργασία με πανεπιστήμια, δεξαμενές σκέψης και ιδιωτικές εταιρίες, στοχεύουμε να σχεδιάζουμε και να κατασκευάζουμε νέα συστήματα, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των ελληνικών και συμμαχικών Ενόπλων Δυνάμεων. Αυτά τα συστήματα, τα οποία θα βασίζονται σε νέες και αναδυόμενες τεχνολογίες, με σκοπό την υλοποίηση προγραμμάτων υψηλής επιχειρησιακής αξίας, με έμφαση στα συστήματα drones (αέρος, εδάφους, επιφάνειας και υποβρύχια), την κυβερνοασφάλεια και την τεχνητή νοημοσύνη, θα είναι ικανά να προστατεύουν τα σύνορά μας και να προβάλλουν ακόμα ισχυρότερη αποτροπή σε οποιαδήποτε απειλή. Στο πλαίσιο αυτό, εμβληματικό έργο αποτελεί η δημιουργία ενός θόλου anti-drone, που θα επιτρέπει στις Ένοπλες Δυνάμεις μας να επιχειρούν προστατευμένες από την απειλή των drones. Οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις, με κεντρικό πυλώνα την αναβάθμιση και την αξιοποίηση της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανίας, μαζί με την παράλληλη προμήθεια νέων οπλικών συστημάτων και την εμπειρία που έχει συσσωρευτεί ήδη από τη συμμετοχή μας σε αποστολές του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στη Μεσόγειο, την Ερυθρά Θάλασσα και αλλού, ενισχύουν περαιτέρω τις αμυντικές δυνατότητες των Ενόπλων μας Δυνάμεων, συμβάλλουν στην ενεργή άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, και αναβαθμίζουν εν γένει την εθνική μας ασφάλεια. Συγχρόνως όμως, ενισχύουν τη στρατηγική αμυντική εταιρική σχέση της Ελλάδας διότι ενδυναμώνουν την αμέριστη υποστήριξη μας στους Συμμάχους και Εταίρους μας, σε ΝΑΤΟ & ΕΕ, με τους οποίους μοιραζόμαστε παγκόσμιες ευθύνες, όπως η προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η προάσπιση της συλλογικής ασφάλειας και η διασφάλιση του σεβασμού του διεθνούς δικαίου. Άλλωστε η επιχειρησιακή αναβάθμιση των εθνικών δυνατοτήτων, ως μέρος της συλλογικής ανθεκτικότητας και δυναμικής, αποτελούν αναπόδραστο συνεκτικό κομμάτι και ουσιαστική βάση για την αποτελεσματική εκπλήρωση των κοινών σκοπών και αποστολών της Συμμαχίας.
Επιπρόσθετα, η Ελλάδα αναγνωρίζει τη μέγιστη σημασία της ενίσχυσης των Ευρωπαϊκών Μηχανισμών Άμυνας και Ασφάλειας και της δημιουργίας ενός αμυντικού βραχίονα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα δύναται αυτόνομα ή και συνεργατικά-διαλειτουργικά με το ΝΑΤΟ, να συμβάλλει στην προάσπιση της ασφάλειας των πολιτών της και του ευρωατλαντικού χώρου. Υπενθυμίζω ότι η ανάπτυξη ενός κοινού συστήματος αντιπυραυλικής και αντιαεροπορικής άμυνας για την Ευρώπη αποτέλεσε εθνική πρωτοβουλία του Έλληνα Πρωθυπουργού Μητσοτάκη και του Πολωνού Πρωθυπουργού Τουσκ. Η Ελλάδα έχει να προσφέρει σε αυτό και ήδη εμείς προχωράμε στη δημιουργία του δικού μας αντι-drone και αντιαεροπορικού θόλου, όπως προανέφερα.
Επίσης, η χώρα μας, ως χώρα με μακραίωνη ναυτική ιστορία, η οποία διαθέτει τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο παγκοσμίως, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και της ναυτικής ασφάλειας εν γένει. Η γεωγραφική θέση της χώρας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, την καθιστά κρίσιμο παράγοντα για την ασφάλεια των γραμμών συγκοινωνιών και των ενεργειακών δικτύων μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, Ευρώπης και Βορείου Αφρικής, καθώς και Δυτικής Ευρώπης – Ανατολικής Μεσογείου. Ταυτοχρόνως, οι ραγδαίες εξελίξεις και η μαινόμενη κρίση στη Μέση Ανατολή δημιουργούν επιπρόσθετες απαιτήσεις ασφαλείας, ιδιαίτερα στο θαλάσσιο περιβάλλον. Γι’ αυτό άλλωστε η Ελλάδα συμμετέχει με τρόπο ουσιαστικό και ενεργό στον σχεδιασμό και στην εκτέλεση των επιχειρήσεων της Συμμαχίας και της ΕΕ προκειμένου, μεταξύ άλλων: Να τηρούνται οι κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, να καταπολεμάται η τρομοκρατία, η παράνομη διακίνηση μεταναστών και η εργαλειοποίηση των προσφυγικών ροών, να διασφαλίζεται η ελευθερία της ναυσιπλοΐας, της ενεργειακής ασφάλειας και να προστατεύονται οι ζωές των ναυτικών. Η χώρα μας ενστερνίζεται πλήρως τη γνωστή αρχή “η ισχύς εν τη ενώσει” και σκοπεί στην ενίσχυση των αμυντικών συμμαχιών και της διεθνούς συνεργασίας ως θεμελιώδης όρος της εθνικής και συλλογικής ασφάλειας. Στο πλαίσιο αυτό συνάπτει διμερείς και πολυμερείς συνεργασίες σε θέματα άμυνας και ασφάλειας και λειτουργεί πάντα με γνώμονα την αμοιβαία εμπιστοσύνη και την κοινή δράση ώστε να ανοίγει δρόμους επικοινωνίας με τους φορείς άσκησης της Άμυνας άλλων χωρών.
Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες μας, η αναβάθμιση του αμυντικού σχεδιασμού και η επαύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων, η ενεργή σύμπραξη της χώρας στην προάσπιση του δικαίου και της συλλογικής ασφάλειας, καθιστούν τη χώρα μας έναν αξιόπιστο Σύμμαχο ικανό να ανοίγει νέους ορίζοντες συνεργασίας, ένα κράτος με λόγο και ρόλο στις εξελίξεις που αφορούν στη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, μια χώρα που διατηρεί το ρόλο του θεματοφύλακα της ειρήνης στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων. Τέλος, επιτρέψτε μου, δραττόμενος της ευκαιρίας αναφοράς μου στις προτεραιότητες της αμυντικής πολιτικής της Ελλάδας, να επισημάνω ενώπιον σας, ενώπιον του θεσμού που όχι μόνο στοχεύει στην ανάδειξη των βέλτιστων πρακτικών για την προάσπιση της ασφάλειας ανθρώπων και κρατών αλλά και συμβάλλει σημαντικά στον δημοκρατικότερο προσδιορισμό της αμυντικής μας και συλλογικής ασφάλειας, ότι η Ελλάδα πιστεύει βαθύτατα στη δυναμική του ΝΑΤΟ να αναδειχθεί όχι μόνο ως στρατιωτική Συμμαχία αλλά και ως Συμμαχία Αρχών, Αξιών και Κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, που θα τις προασπίζεται και θα τις εξάγει στον κόσμο. Άλλωστε αυτές οι αρχές είναι καταστατικές, όπως προανέφερα και στην αρχή της ομιλίας μου, και αποτελούν το «κυτταρικό υλικό» της ύπαρξής της. Και αυτή λοιπόν είναι η πρόκληση του 21ου αιώνα για όλα τα Νατοϊκά μέλη, ως το «optimum» επιδίωξης του ρόλου και του έργου της Συμμαχίας μας στα εξαιρετικά σύνθετα σύγχρονα γεωπολιτικά περιβάλλοντα ασφάλειας».
