Ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος κήρυξε την Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2022, την έναρξη των εργασιών του 1ου Συνεδρίου Ναυτικής Ισχύος, το οποίο διοργανώνεται από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού και πραγματοποιείται στο Ίδρυμα Ευγενίδου.
Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Υφυπουργός Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, αρμόδιος για θέματα πλοίων κ. Κωνσταντίνος Κατσαφάδος, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης ΠΝ, ο Αρχηγός του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. Αντιναύαρχος Λ.Σ. Γεώργιος Αλεξανδράκης.
Παρόντες ήταν βουλευτές, στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, απόστρατοι αξιωματικοί και πρώην Υπουργοί και εκπρόσωποι φορέων της Εμπορικής Ναυτιλίας.
Κατά την ομιλία του ο Υπουργός επισήμανε:
«Κυρίες και κύριοι,
Ασφαλώς και δεν αισθάνομαι ότι είμαι σε θέση να διαφωτίσω ιδιαίτερα αυτό το εκλεκτό και εξειδικευμένο κοινό περί τη ναυτική ισχύ, θα επιτρέψετε όμως και σ’ εμένα να πω δυο λόγια και φυσικά να εκφράσω τη χαρά μου που σήμερα βρίσκομαι εδώ στους χώρους του Ευγενιδείου Ιδρύματος με την ευκαιρία της διοργάνωσης του 1ου Συνεδρίου Ναυτικής Ισχύος.
Υπήρχε, λοιπόν, ένας Αξιωματικός του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, ο Άλφρεντ Θέγιερ Μάχαν (Alfred Thayer Mahan), ο πατέρας της Ναυτικής Ακαδημίας των ΗΠΑ, γεωστρατηγιστής και ιστορικός, και άνθρωπος βέβαια του Πολεμικού Ναυτικού, Ναύτης ο ίδιος, ο οποίος είπε ότι «η ναυτική ισχύς αποτελεί τη στρατιωτική δύναμη ενός Κράτους κατά θάλασσα η οποία εκφράζεται μέσω του Πολεμικού του Στόλου» κι έχει αποδείξει η Παγκόσμια Ιστορία ότι η Θαλάσσια Ισχύς είναι το κλειδί για την κυριαρχία, είτε σε παγκόσμιο, είτε σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Η Βρετανική Αυτοκρατορία, η Ισπανία, η Ολλανδία και οι ΗΠΑ βέβαια, είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα. “Rule Britannia, rule the waves”, δηλαδή άσκησε εξουσία Βρετανία πάνω στα κύματα, έγραφε ο ποιητής τον 18ο αιώνα, κατά το απόγειο της θαλασσοκράτειρας Μεγάλης Βρετανίας και προσέξτε τις λέξεις. Δεν έλεγε άσκησε εξουσία πάνω στην επικράτεια ή πάνω στις αυτοκρατορικές κτήσεις ή τις αποικίες κλπ. Πάνω στα κύματα άσκησε εξουσία Μεγάλη Βρετανία, έγραψε τότε ο Τόμσον και βέβαια προφανώς κατ’ αυτό το σκεπτικό οι θαλάσσια ισχύς συνεπάγεται απολύτως γεωπολιτική ισχύ.
Θεωρώ ότι το πιο ακραίο παράδειγμα προβολής γεωπολιτικής ισχύος μέσω της θαλασσίας ισχύος είναι σήμερα το αεροπλανοφόρο. Το αεροπλανοφόρο δεν προσδιορίζεται ως μια πλατφόρμα που μπορεί μια δύναμη σαν την Κίνα να επιχειρεί ασκήσεις ή επιχειρήσεις αεροναυτικής φύσεως. Προσδιορίζεται βασικά ως μέσο προβολής της ισχύος, “projection of power” λέγεται το αεροπλανοφόρο. Οι χώρες που το διαθέτουν βέβαια θεωρούνται ικανές χώρες να προβάλουν ισχύ σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον μέσω των αεροπλανοφόρων.
Εμείς έχουμε βέβαια τα δικά μας αεροπλανοφόρα στην Ελλάδα. Είναι βέβαια στατικά άλλα και αβύθιστα και κατά αυτόν τον τρόπο είναι σε θέση να προβάλουν τη δική μας εγχώρια ισχύ τουλάχιστον στο ευρύτερο θαλάσσιο περιβάλλον, ασφαλώς στο Αιγαίο άλλα και ευρύτερα στην Ανατολική Μεσόγειο. Και βέβαια οι μεγάλες ναυμαχίες της Ιστορίας, κυρίες και κύριοι ξέρετε καλά, ήταν γεγονότα που σηματοδότησαν την περαιτέρω πορεία των πραγμάτων σε επίπεδο συσχετισμών ισχύος, είτε με την κατίσχυση μιας μεγάλης δύναμης (αυτήν που κέρδισε – νίκησε στη μεγάλη ναυμαχία), είτε με την υποχώρηση (και ασφαλώς σε γεωπολιτικό επίπεδο) μιας άλλης, αυτής που ηττήθηκε.
Η Σαλαμίνα σήμανε το τέλος της περσικής επιβουλής κατά την Αρχαιότητα και ίσως την χαραυγή της Αθηναϊκής κυριαρχίας στη θάλασσα.
Η Ναύπακτος σηματοδότησε το τέλος της φιλοδοξίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να κυριαρχεί στο σύνολο της Μεσογείου.
Το Ναυαρίνο σηματοδότησε το τέλος της επιβουλής του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου στην Ελλάδα και την έναρξη των προϋποθέσεων για την κήρυξη της Ανεξαρτησίας του Ελληνικού Κράτους όταν η Επανάσταση αντιμετώπιζε δυσκολίες. Το ξέρουμε καλά αυτό .
Αργότερα στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το Μίντγουεϊ σηματοδότησε το τέλος της Ιαπωνικής επιβολής για κυριαρχία στον Ειρηνικό και αντεστράφη από τότε η πορεία υπέρ βέβαια της μεγάλης Υπερδύναμης στη θάλασσα και στον Ειρηνικό, των ΗΠΑ. Εκείνη η ναυμαχία στην ουσία έγειρε την πλάστιγγα υπέρ της μιας δύναμης και εναντίον της άλλης. Άρα ναυτική ισχύς σημαίνει απολύτως και ευθέως προβολή γεωπολιτικής ισχύος.
Για τους Έλληνες ασφαλώς και η ναυτική ισχύς αποτελεί βασική συνιστώσα της Ιστορίας μας και η ναυτοσύνη χαραγμένη στο DNA μας από την εκστρατεία, στην ουσία ναυτική εκστρατεία ήταν, του Τρωικού Πολέμου τον 12ο π.Χ. αιώνα μέχρι την παρουσία και τις επιχειρήσεις του Πολεμικού Ναυτικού στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους. Οι Αρχηγοί ασφαλώς και τα ανέφεραν όλα αυτά καθ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας μας από τους Κλασικούς Χρόνους μέχρι τους Παγκοσμίους Πολέμους.
Ειδική μνεία θα ήθελα να κάνω όσον αναφορά στην κυριαρχία του Πολεμικού Ναυτικού, την καθοριστική συμβολή του, στην εδραίωση της κυριαρχίας στο Αιγαίο και στην εδαφική επέκταση της χώρας. Η γενέτειρά μου, η Καβάλα, απελευθερώθηκε από ένα ευφυέστατο τέχνασμα του Πολεμικού Ναυτικού, η αίσθηση της ναυτικής ισχύος στον εχθρό. Άναψαν φωτιές σε πολλά καΐκια, φυσικά μετά από επινόηση και στρατήγημα των Αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού που επιχειρούσαν ανοιχτά τότε της Καβάλας, εκεί στο Βόρειο Αιγαίο. Νόμισαν οι Βούλγαροι ότι απέναντι τους βρίσκεται μεγάλη ναυτική δύναμη και επίκειτο απόβαση κατά τις πρωινές ώρες, ετράπησαν σε φυγή χωρίς να πέσει ούτε πυροβολισμός και δεν είχε παρά ένα άγημα Αξιωματικών και Ναυτών του Πολεμικού Ναυτικού να παρελάσει στην πόλη βέβαια και να απελευθερώσει την Καβάλα χωρίς ένα πυροβολισμό. Επειδή δημιουργήθηκε στον εχθρό η αίσθησις ότι η ναυτική ισχύς της Ελλάδος ήταν καθοριστική και δεν υπήρχε καν λόγος να αντισταθεί κανείς.
Ερχόμενος στο σήμερα, ο καθημερινός αγώνας και η αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο αναδεικνύει για άλλη μια φορά την σπουδαιότητα της ναυτικής ισχύος αλλά και της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων στο σύνολό τους. Στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας αντιλαμβανόμενοι τις εξελίξεις και τη ρευστότητα στην διεθνή γεωπολιτική σκηνή, αλλά και τις προκλήσεις ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή μας και ειδικά στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, προχωρούμε με εντατικούς ρυθμούς στην ποικιλότροπη ενίσχυση, ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό του Πολεμικού Ναυτικού. Τα ξέρετε.
Ο Ελληνικός Στόλος εκτιμώ ότι μεταβαίνει πλέον με βήμα ταχύ, «μεθ’ ορμής ακαθέκτου» αν θέλετε, στη νέα εποχή και πρωταγωνιστεί στην επαύξηση της ναυτικής ισχύος της Ελλάδας τόσο με την πρόσκτηση των υπερσύγχρονων φρεγατών FDI, άλλα και άλλων μέσων, τα νέα -όπως αναφέρθηκε και από τον Αρχηγό- ελικόπτερα ανθυποβρυχιακού πολέμου MH-60 ROMEO, την επικείμενη επιλογή (είμαστε πολύ κοντά σε αυτό το σημείο) των νέων κορβετών και άλλα, ώστε να καλυφθούν οι επιχειρησιακές απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού. Ασφαλώς μέσα στα άλλα βάζω και τον εκσυγχρονισμό των τεσσάρων φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ.
Και βέβαια ήδη επεκτείνονται με βάση τον σχεδιασμό που κάναμε στο Υπουργείο με βάση τις εισηγήσεις με το σχέδιο του Αρχηγού, τις εισηγήσεις των Αρχηγών Γενικών Επιτελείων και οι ναυτικές υποδομές στη χώρα, τόσο σε επίπεδο Πολεμικού Ναυτικού (Σούδα), όσο και ευρύτερα (Αλεξανδρούπολη), έτσι ώστε όλη η θαλάσσια επικράτεια να απολαμβάνει αναβαθμισμένων υποδομών που αυτό συνεπάγεται άμεσα και ενίσχυση του στρατηγικού, γεωπολιτικού αποτυπώματος της χώρας στην ευρύτερη περιοχή.
Τέλος ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην Ελληνική Εμπορική Ναυτιλία. Αυτή καθιστά την Ελλάδα θαλάσσια υπερδύναμη σε επίπεδο διεθνούς θαλασσίου εμπορίου. Ο ελληνόκτητος εμπορικός στόλος παραμένει πρώτος παγκοσμίως και αποτελεί ισχυρό παράγοντα που ενισχύει την εξωτερική πολιτική και ενδυναμώνει τον ρόλο της Ελλάδος στο διεθνές περιβάλλον. Είναι κι αυτός μοχλός προβολής ήπιας ισχύος βέβαια, αλλά και ήπια ισχύς, ξέρετε καλά ότι είναι εθνική ισχύς.
Η μακραίωνη λοιπόν ναυτική ιστορία μας καταδεικνύει την καθοριστική συμβολή της ναυτικής ισχύος στην ιστορική εξέλιξή των Ελλήνων. Είναι λοιπόν υποχρέωση όλων μας να συνεισφέρουμε με τον οιονδήποτε τρόπο στην διατήρηση και την επαύξηση αυτής της ισχύος.
Κλείνοντας επιτρέψτε μου να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές που δημιούργησαν αυτή την πρωτοβουλία. Με τις τοποθετήσεις των έγκριτων ομιλητών και τις αναλύσεις των επιμέρους θεμάτων ασφαλώς και θα αναδειχθεί η σημαντικότητα της θαλάσσιας ισχύος σαν συντελεστής εθνικής ισχύος, αλλά η ναυτική ισχύς αποτελεί και πολύτιμο κομμάτι της συλλογικής μας συνείδησης -επιτρέψτε μου να το πιστεύω αυτό- της ψυχής της Ελλάδας. Προσβλέπω με ενδιαφέρον στα γόνιμα συμπεράσματα του συνεδρίου. Είμαι βέβαιος ότι θα στεφθεί με απόλυτη επιτυχία και θα πρέπει να καταστεί θεσμός από εδώ και πέρα.
Συγχαρητήρια σε όλους και μετά χαράς, επιτρέψτε μου απ’ αυτό το βήμα, να κηρύξω την έναρξη του 1ου Συνεδρίου Ναυτικής Ισχύος. Ευχαριστώ για την προσοχή σας».
