O Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, συμμετείχε χθες, Τρίτη 24 Οκτωβρίου 2023, στην 27η Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης του Economist με την Eλληνική Κυβέρνηση, στο Λαγονήσι, στη θεματική ενότητα «Άμυνα και Ασφάλεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».
Στη συζήτηση συμμετείχαν επίσης η Florence Parly (πρώην Υπουργός Άμυνας της Γαλλίας), η Annegret Kramp-Karrenbauer (πρώην Υπουργός Άμυνας της Γερμανίας) και ο Hryhoriy Nemyria (αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου της Ουκρανίας και πρώην αναπληρωτής Πρωθυπουργός).
Τη συζήτηση συντόνισε η Joan Hoey (editor, The Democracy Index, & senior analyst for Greece, The Economist Group).
Ο κ. Δένδιας ανέφερε κατά την τοποθέτησή του:
«Είναι πολύ μεγάλη χαρά και τιμή για μένα να συμμετάσχω στο 27ο ετήσιο Συνέδριο του Economist με τον πάρα πολύ επίκαιρο τίτλο, «Άμυνα και Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο».
Ακριβώς τη στιγμή που η Διεθνής Κοινότητα προσπαθεί να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο μιας νέας σύγκρουσης, έχουμε δύο πολεμικές συγκρούσεις δυστυχώς στην ευρύτερη περιοχή μας και αν προσθέσουμε το Ναγκόρνο Καραμπάχ και την Υεμένη, τέσσερις.
Επίσης, έναν εμφύλιο πόλεμο στο Σουδάν και μία πλήρη αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη περιοχή του Σαχέλ. Και σαν τραγική ειρωνεία σήμερα γιορτάζουμε την ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Μια στιγμή που απέχουμε ίσως όσο ποτέ από την υλοποίηση των αρχών και των αξιών που ο χάρτης των Ηνωμένων Εθνών εκφράζει.
Για μας, για την Ελληνική Δημοκρατία, η προάσπιση των αρχών αυτών βρίσκεται πάντοτε στον πυρήνα της πολιτικής μας. Άλλωστε αυτό καταδεικνύουν και οι τρεις υποψηφιότητες της πατρίδας μας, της Ελλάδας, για πρώτη φορά στην ιστορία μας, για τη θέση του μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας, για την Προεδρία της Γενικής Συνέλευσης και επίσης για μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Κυρίες και κύριοι, η Ελλάδα ευθέως και από την πρώτη στιγμή καταδίκασε τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς. Πράξεις τυφλής βίας που κόστισαν πέραν των άλλων τη ζωή σε πάρα πολλούς αμάχους και που κατά την κρίση μας αποδυναμώνουν τις θεμιτές προσδοκίες του παλαιστινιακού λαού. Για την προστασία ακριβώς των αμάχων μίλησε χθες μεταξύ άλλων και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, ευρισκόμενος στο Ισραήλ.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, επιδιώκει την εμπέδωση της σταθερότητας, της ασφάλειας και την διαμόρφωση συνθηκών οικονομικής ανάπτυξης.
Εμείς οι Έλληνες αντιλαμβανόμαστε πάντοτε τη Μεσόγειο ως γέφυρα, όχι ως φυσικό εμπόδιο. Ως γέφυρα που ενώνει λαούς, κουλτούρες, πολιτισμούς. Άλλωστε ο σταθεροποιητικός ρόλος της πατρίδας μας αποδεικνύεται από τις εκατοντάδες, πάνω από 350 συμφωνίες που έχουμε συνάψει την τελευταία τετραετία, με χώρες από όλο τον κόσμο, με προεξάρχουσες τις δύο Συμφωνίες Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Όπως επίσης από την αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία, την αμυντική συμφωνία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη στρατηγική συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία και τις δύο συμφωνίες οριοθέτησης Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών με την Ιταλία και την Αίγυπτο, με την οποία διατηρούμε και στρατηγική σχέση και επίσης με τα πολλαπλά πολυμερή και τριμερή σχήματα συναντιλήψεων που διατηρούμε με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Δεν σας λέω κάτι καινούριο αν σας πω ότι οι συνεργασίες μας προβλέπουν τη συμμετοχή όλων, χωρίς καμία εξαίρεση, με μία βασική προϋπόθεση τον πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Πιστεύουμε επίσης στην παρουσία στην περιοχή μας των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ, θεωρούμε ότι μπορεί να λειτουργήσουν ως θεμέλιο σταθερότητας. Εμείς πιστεύουμε ότι το ΝΑΤΟ δεν είναι μόνο μία Αμυντική Συμμαχία, αλλά μια συμμαχία προάσπισης αξιών και αρχών και ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανέδειξε ακριβώς αυτόν τον ρόλο του ΝΑΤΟ.
Και με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να πω ότι χαιρετίζω την απόφαση του Προέδρου Ερντογάν χθες να προωθήσει την σουηδική συμμετοχή του ΝΑΤΟ ως νομοθέτημα στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Κυρίες και κύριοι, στην ευρύτερη περιοχή μας όπως σας είπα και πριν, αντιμετωπίζουμε έναν γεωπολιτικό γόρδιο δεσμό. Θα μου επιτρέψετε να πω ότι αυτό έχει αιτίες. Και οι αιτίες έχουν πολύ να κάνουν με τις πέντε λανθασμένες βασικές υποθέσεις που η μεγάλη πλειοψηφία κάναμε στην αρχή του 21ου αιώνα.
Η πρώτη λανθασμένη προϋπόθεση είναι ότι η Δημοκρατία επιτέλους έχει επικρατήσει στον πλανήτη και θα συνεχίσει να εξαπλώνεται. Αντίθετη του πραγματικού απεδείχθη, αρκεί να δει κανείς τι συμβαίνει στις χώρες του Σαχέλ.
Η δεύτερη λάθος υπόθεση είναι ότι η Κίνα όσο γίνεται πιο εύπορη και πιο ισχυρή οικονομικά θα γινόταν πιο ανοιχτή και πιο δημοκρατική.
Η τρίτη λάθος υπόθεση εργασίας ήταν ότι ανεξαρτήτως της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς, η Ρωσία θα γίνει μέλος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας, θα διασφαλίσει επίσης την σταθερότητα στον Νότιο Καύκασο και θα παραμείνει σταθερός προμηθευτής φτηνής ενέργειας στην Ευρώπη.
Η τέταρτη λάθος υπόθεση ήταν ότι μπορεί το παλαιστινιακό ζήτημα να παραγκωνιστεί και να αντιμετωπιστεί σε ένα απώτερο μέλλον όταν οι διαχωριστικές γραμμές Ισραήλ και αραβικού κόσμου έχουν πάψει να υπάρχουν.
Και η πέμπτη λάθος υπόθεση, ίσως η πιο καταστροφική και από τις τέσσερις άλλες μαζί, είναι ότι το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που ακολουθήσαμε τον 21ο αιώνα, μπορεί να συνεχιστεί και τον 21ο αιώνα χωρίς να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Οι συνέπειες, λοιπόν, αυτές ήδη έχουν εκδηλωθεί και τα σημάδια για το μέλλον αν δεν αντιδράσουμε άμεσα είναι δυσοίωνα. Και όχι μόνον αυτά. Ο αναθεωρητισμός μετά από δεκαετίες αναλαμβάνει με ιστορικό θράσος να αμφισβητήσει αξίες και συνθήκες πάνω στις οποίες βασίζεται η παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφάλειας.
Για τα σημάδια της περιβαλλοντικής κρίσης δεν χρειάζεται να σας πω πολλά. Λίγες εκατοντάδες χιλιόμετρα βορειότερα η Θεσσαλία έχει υποφέρει, αλλά επίσης και η Ιταλία και η Σλοβακία.
Η Ελλάδα έχει αναλάβει, όπως ξέρετε, την προεδρία του Our Ocean Conference. Μια συνδιάσκεψη ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την προστασία του οικοσυστήματος της Μεσογείου και των θαλασσών.
Όμως, δεν είναι μόνο αυτές οι προκλήσεις. Η παράτυπη μετανάστευση από Ανατολή και Νότο προς Βορά και Δύση έχει ενταθεί. Οι δημοκρατικές κυβερνήσεις, όπως η Κυβέρνηση του Νίγηρα υπό τον Πρόεδρο Μπαζούμ, ανατρέπονται. Σε αυτό το γεωπολιτικό περιβάλλον η ενίσχυση της συνεργασίας του ΝΑΤΟ με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πιο αναγκαία από ποτέ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετώντας τη στρατηγική πυξίδα προβάλλει τη θέλησή της να διαδραματίσει έναν σημαντικό γεωπολιτικό ρόλο και συνεργαζόμενη με το ΝΑΤΟ μπορεί να διασφαλίσει ασφάλεια και σταθερότητα στη Μεσόγειο, αλλά και πέραν αυτής.
Όμως, οφείλω να πω ότι υπάρχουν προβλήματα, ενώ απέναντι στην Ρωσική εισβολή η Ευρωπαϊκή Ένωση τήρησε μία αξιέπαινα ομόφωνη και σταθερή στάση, στην κρίση της Μέσης Ανατολής επέστρεψε στην παραδοσιακή πολυφωνική κακοφωνία και επίσης στα Δυτικά Βαλκάνια, πολλές φορές παλινδρομεί.
Και το ΝΑΤΟ από την πλευρά του περιλαμβάνει χώρες που τους διαφεύγει να επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία ή που ξεχνούν να καταδικάσουν τις φονικές επιθέσεις της Χαμάς εναντίον αμάχων.
Η τρέχουσα κατάσταση που εξελίσσεται στη Μέση Ανατολή δημιουργεί επιπλέον προβλήματα στο μοντέλο που έχουμε επιλέξει για την ανάπτυξή μας. Δημιουργεί επιπλέον κινδύνους στα ζητήματα προμήθειας ενέργειας. Εμείς, η Ελλάδα, υποστηρίζουμε και υπηρετούμε την διαφοροποίηση των πηγών, των προμηθευτών και των διαδρομών ενέργειας. Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης ρευστοποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, στη Ρεβυθούσα και μελλοντικά στο Βόλο και στην Κόρινθο, ο ΤΑΡ, οι καθετοποιημένοι αγωγοί Ελλάδας-Βουλγαρίας και Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, ο East Med, οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις EuroAsia και EuroAfrica είναι έργα που υπηρετούν τη συνεισφορά της Ελλάδας σε αυτή την διαφοροποίηση.
Μάλιστα, πριν από λίγες μέρες υπέγραψα μαζί με τους ομολόγους μου της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας ένα “Letter of Intent” για την επέκταση του αγωγού εφοδιασμού καυσίμων του ΝΑΤΟ προς την Βουλγαρία και τη Ρουμανία, εξασφαλίζοντας τη δυνατότητά τους να έχουν εναλλακτικές πηγές ενέργειας.
Κυρίες και κύριοι, υπό τις σημερινές συνθήκες αμφισβήτησης της εύθραυστης γεωπολιτικής ισορροπίας στην περιοχή μας, εμείς, η Ελληνική Δημοκρατία, θεωρούμε ότι παραμένουμε παράγων γεωπολιτικής και ενεργειακής σταθερότητας στο πλαίσιο βεβαίως των δυνατοτήτων και του μεγέθους μας.
Είμαστε προσηλωμένοι στην επίλυση των διαφορών, με βάση τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Παραμένουμε ενεργοί σε περιφερειακές πρωτοβουλίες για την ειρήνη, μακριά από ιδεολογήματα περασμένων αιώνων, από απειλές, από αντιλήψεις της εποχής των κανονιοφόρων.
Αναγνωρίζουμε το πέρας της εποχής των δογμάτων και των αποστεωμένων αντιλήψεων, που οδηγούν τις κοινωνίες σε αδιέξοδα, αλλά είμαστε πάντοτε έτοιμοι να προασπίσουμε την κυριαρχία μας και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, όπως αυτά προκύπτουν από το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Σας ευχαριστώ πολύ».
