H αύξηση των καταγγελιών για υλικό παιδική σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης (CSAM, CSEM) κατά 5,4% σε σχέση με πέρυσι και η αύξηση των κλήσεων για αναζήτηση βοήθειας διαχείρισης τέτοιων περιστατικών, είναι δύο από τα σημαντικότερα στοιχεία που προκύπτουν από τα ετήσια στατιστικά στοιχεία της ανοιχτής γραμμής καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr και της γραμμής βοηθείας Help-line.gr, του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.
Eιδικότερα, όσον αφορά στην Ανοιχτή Γραμμή Καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr το 2023 καταγράφηκε εντυπωσιακή αύξηση 18,5 % στο σύνολο των καταγγελιών σε σχέση με τον αριθμό των αντίστοιχων καταγγελιών κατά τη διάρκεια του 2022.
Την πρώτη θέση μοιράζονται οι καταγγελίες σχετικά με το υλικό παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης (CSΑΜ, CSΕΜ) και τις οικονομικές απάτες, αποτελώντας το 78% του συνόλου των καταγγελιών. Εκτός από την κατηγορία CSAM, CSEM αύξηση κατά 14,9% παρουσιάζουν οι καταγγελίες για οικονομικές απάτες και κατά 6,7% οι καταγγελίες για παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Μείωση κατά 50,77% παρατηρείται στην κατηγορία της παραβίασης του απορρήτου των επικοινωνιών.
Η νέα ανησυχητική τάση στο διαδίκτυο
Ο INHOPE μάλιστα – μέλος του οποίου είναι η SafeLine.gr και άλλες 49 γραμμές καταγγελιών σε όλο τον κόσμο – εδώ και αρκετούς μήνες προειδοποιεί για την ανησυχητική δραστηριότητα ICAP Sites-Invite Child Abuse Pyramid ιστοσελίδων που αποτελούν έναν νέο τρόπο ανταλλαγής και γρήγορης διάδοσης υλικού παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης στο διαδίκτυο.
Η ανησυχητική νέα τάση στηρίζεται σε ιστότοπους που λειτουργούν και συντηρούνται με το σύστημα της πυραμίδας και με τη διαδικασία της «πρόσκλησης» προς τις ιστοσελίδες που εμπεριέχουν το παράνομο περιεχόμενο.
Συγκεκριμένα, παρέχουν στους χρήστες τους συνδέσμους και στη συνέχεια τους δίνουν κίνητρα μέσω ενός «συστήματος πόντων» να μοιράζονται ευρέως τον σύνδεσμο. Όσες περισσότερες προσκλήσεις αποστέλλονται, τόσοι περισσότεροι πόντοι συλλέγονται και υπάρχει αυξημένη πρόσβαση στο παράνομο περιεχόμενο.
Ένας άλλος τρόπος είναι όταν οι σύνδεσμοι στέλνονται με τη μορφή spam σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όσο περισσότερα άτομα κάνουν κλικ, τόσο περισσότεροι πόντοι κερδίζονται, γεγονός που επιτρέπει στον αρχικό χρήστη να έχει πρόσβαση σε περισσότερα βίντεο σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Ουσιαστικά, οι εγκληματίες που διαχειρίζονται αυτούς τους ιστότοπους σκόπιμα ωθούν ανυποψίαστους χρήστες να ανοίξουν τους συνδέσμους που τους στέλνονται και να παρακολουθήσουν άθελά τους βίντεο σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Επωφελούνται οικονομικά από την αυξημένη επισκεψιμότητα που δημιουργείται καθώς και από τους παραβάτες που ενδεχομένως αγοράζουν παράνομο περιεχόμενο από τους ιστότοπους.
Αυτή η συγκεκριμένη μορφή διάδοσης υλικού παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης CSAM αναγνωρίστηκε ως νέα τάση από τους αναλυτές περιεχομένου του παγκόσμιου δικτύου INHOPE. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν δεδομένα στον INHOPE που να παρέχουν μια πιο λεπτομερή στατιστική εικόνα για αυτές τις πλατφόρμες.
Tα στατιστικά στοιχεία για το 2023
Όσον αφορά στα ετήσια στατιστικά στοιχεία της Γραμμής βοηθείας Help-line.gr oι υπερβολικές ώρες που δαπανούν παιδιά και νέοι στα παιχνίδια και στα κοινωνικά δίκτυα και η δυσκολία ή η αδυναμία να τεθούν όρια στη χρήση της τεχνολογίας από τους γονείς αποτελούν το βασικό πρόβλημα των ατόμων που αναζήτησαν βοήθεια και κατά το 2023. Επίσης αύξηση καταγράφηκε και στις περιπτώσεις αναζήτησης βοήθειας/συμβουλών σε θέματα που αφορούν την παραβίαση της της ιδιωτικότητας.
Ένα από τα κυρίαρχα θέματα που απασχόλησε τα άτομα που επικοινώνησαν με τους εξειδικευμένους ψυχολόγους της Γραμμής κατά τη διάρκεια του 2023 ήταν η διαχείριση περιστατικών παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης ή εκμετάλλευσης. Τους τελευταίους μήνες αρκετοί γονείς αναζήτησαν συμβουλές και κατευθύνσεις προκειμένου να διαχειριστούν περιστατικά ανηλίκων που επηρεασμένοι από διαδικτυακές συνομιλίες με influencers αναζητούν τρόπους απόκτησης εύκολου κέρδους μέσω διαδικτύου ακολουθώντας πρακτικές που χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι «μέντορές» τους.
