Πρώτες βοήθειες για πνιγμό
Το πιο σημαντικό επακόλουθο της βύθισης σε νερό χωρίς αναπνοή είναι η υποξία. Η διάρκεια της βύθισης και της υποξαιμίας είναι κρίσιμοι παράγοντες για την έκβαση του θύματος του πνιγμού. Η άμεση προσφορά πρώτων βοηθειών και η εφαρμογή τεχνικών ανάνηψης (οξυγόνωση, αερισμός και αιμάτωση ζωτικών οργάνων) αποτελούν τον πιο σημαντικό παράγοντα για τη διασφάλιση της επιβίωσης ενός θύματος πνιγμού.
Αρκετές μελέτες επιβεβαιώνουν το ότι οι περισσότερες ζωές πράγματι σώζονται από τυχαία παρευρισκομένους στον τόπο του συμβάντος. Μικρός αριθμός ατόμων πάντως γνωρίζουν να εφαρμόζουν βασική καρδιοαναπνευστική ανάνηψη. Δεν υπάρχει ανάγκη για καθαρισμό του αεραγωγού ή εφαρμογή του χειρισμού Heimlich (κίνδυνος εισρόφησης) ή έλεγχο του σφυγμού εάν ο παρέχων τη βασική υποστήριξη της ζωής είναι μη επαγγελματίας. Λόγω λαρυγγοσπάσμου μερικοί ασθενείς δεν εισροφούν καθόλου νερό, ενώ άλλοι εισροφούν μικρή ποσότητα.
Η πρώτη και πιο σημαντική ενέργεια για το θύμα πνιγμού είναι ο αερισμός (στόμα με στόμα, μάσκα με στόμα ή στόμα-μάσκα-στόμα). Χωρίς χορήγηση οξυγόνου, ο αναπνεόμενος όγκος θα πρέπει να είναι 10 ml/Kg βάρους σώματος χορηγούμενος σε 1,5-2 sec ή αλλιώς αρκετός για να ανυψώνεται ο θώρακας. Εάν χορηγείται οξυγόνο (40%), τότε ο εισπνεόμενος όγκος θα πρέπει να είναι 6-7 ml/Kg βάρους σώματος χορηγούμενος σε 1,5-2 sec, μειουμένου έτσι του κινδύνου πνευμονικής εισρόφησης. Αν και οι συμπιέσεις του θώρακα στους ασθενείς με αναπνευστική ανακοπή θα πρέπει να διακόπτονται παροδικά για τη χορήγηση αέρα, αυτό θα πρέπει να γίνεται με αραιό ρυθμό, δηλαδή 50:2 ή 30:2 συμπιέσεις/εισπνοές, ενώ για τα παιδιά ο λόγος είναι 15:2. Η κοιλιακή μαρμαρυγή είναι σπάνια επιπλοκή του πνιγμού, μπορεί όμως να είναι αιτία του πνιγμού, ιδιαίτερα σε άτομα με αυξημένο κίνδυνο αιφνίδιου καρδιακού θανάτου που ευρίσκονται σε υγρό περιβάλλον, που είναι αρκετά σύνηθες. Για τον λόγο αυτό, η ύπαρξη και χρήση αυτομάτων εξωτερικών απινιδωτών είναι απαραίτητη σε τέτοιες περιοχές, ακόμη και σε υγρούς ασθενείς.
Για αιώνες υπήρχε η δοξασία ότι κρεμώντας τον ασθενή με το κεφάλι προς τα κάτω αποτελεί την επιλογή για την αφαίρεση νερού από τους πνεύμονες και την ανάνηψη του ασθενούς. Για λόγους που αναφέρθηκαν αυτό είναι λάθος και μόνο καθυστέρηση στην όλη διαδικασία προκαλεί. Υπάρχει αρκετή μαρτυρία ότι η ύπτια θέση και παράλληλη προς την ακτογραμμή είναι η πλέον κατάλληλη για την παροχή υποστήριξης. Δεν υπάρχει μαρτυρία για το εάν η αριστερή ή δεξιά πλάγια θέση υπερέχει. Λίγα δεδομένα υπάρχουν για την απόλυτη αξία της προχωρημένης υποστήριξης της ζωής, αλλά είναι γνωστό από δεδομένα στον γενικό πληθυσμό επί καρδιακής ανακοπής ότι η ήπια υποθερμία βελτιώνει τη νευρολογική έκβαση.
Το σύνδρομο του μακρού QT διαστήματος αποτελεί κίνδυνο για δύτες και κολυμβητές, κυρίως λόγω της άσκησης, και εξ αυτού μπορεί να προκληθεί αρρυθμία. Άτομα με μακρύ QT διάστημα, ακόμη και όταν έχουν εμφυτευμένο απινιδωτή ή έχουν εμφανίσει συγκοπή ή έχουν παρουσιάσει κοιλιακή μαρμαρυγή συνιστάται να αποφεύγουν την κολύμβηση και τις καταδύσεις. Ο πνιγμός αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου στα παιδιά, η ανάνηψη όμως ακολουθεί τις ίδιες αρχές με τους ενήλικες. Ακόμη και βύθιση σε νερό για περισσότερο από μία ώρα μπορεί να είναι συμβατή με επιβίωση χωρίς νευρολογικά κατάλοιπα. Ανάνηψη που ξεκινά μέσα στο νερό (BWLS) μπορεί να σώσει έως 3 φορές περισσότερες ζωές, απ’ ό,τι ανάνηψη στην ακτή ή έξω από την πισίνα. Το θύμα πνιγμού που είναι ύποπτο για κάκωση αυχενικής μοίρας, πρέπει να έχει ακινητοποίηση με κολάρο μέσα στο νερό.
Πέππας Γεώργιος
Χειρουργός
Βιβλιογραφία
International Lifesaving Federation – Medical Commission – www.ilsf/med.
Handbook on Drowning, Prevention, Rescue, Treatment. Joost J.L M. Bierens (Ed), Springer 2006.
sosiatroi.gr
