Αυξανόμενα βαίνουν τα περιστατικά απάτης στις ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές στην Ελλάδα. Σε όρους περιστατικών απάτης, ο δείκτης αυξήθηκε το 1ο εξάμηνο του 2023 κατά 31% και ανήλθε στο επίπεδο του 0,02%, αντιστοιχώντας σε μία συναλλαγή απάτης ανά 5,2 χιλ. συναλλαγές.
Σε όρους αξίας των περιστατικών απάτης, ο δείκτης αυξήθηκε κατά 29% και ανήλθε σε 0,03% (βλ. Πίνακα VI.2), αντιστοιχώντας σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 4 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών. Να σημειωθεί ότι ο “δείκτης έντασης της απάτης” αφορά την αναλογία των περιστατικών απάτης και της αντίστοιχης αξίας τους προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, από την ανάλυση των περιστατικών απάτης ανά δίαυλο συναλλαγής με κάρτες πληρωμών, δηλαδή συναλλαγές σε τερματικά ΑΤΜ, πληρωμές σε τερματικά POS και εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία της κάρτας (card not present – CNP), προκύπτει ότι το υψηλότερο ποσοστό απάτης αφορά τις εξ αποστάσεως συναλλαγές.
Ειδικότερα, το 1o εξάμηνο του 2023, ο αριθμός των περιστατικών απάτης, που καταγράφηκε ανά δίαυλο συναλλαγής, ανήλθε σε 2.705 στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε 26.000 στις πληρωμές POS και σε 174.000 στις συναλλαγές CNP. Η αντίστοιχη αξία των περιστατικών απάτης διαμορφώθηκε σε €900.000 στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε €2,5 εκατ. στις πληρωμές POS και σε €9 εκατ. στις συναλλαγές CNP.
Συναλλαγές από εμπόρους του εξωτερικού
Αναλύοντας περαιτέρω την απάτη που διενεργήθηκε στις εξ αποστάσεως συναλλαγές μέσω διαδικτύου ή ταχυδρομείου/τηλεφώνου, διαπιστώνεται ότι η συντριπτική πλειονότητα των περιστατικών απάτης αφορά τις συναλλαγές μέσω διαδικτύου.
Σημειώνεται ότι και στο τρέχον εξάμηνο αναφοράς, οι περιπτώσεις διαδικτυακής απάτης αφορούν, ως επί το πλείστον, συναλλαγές αγορών από εμπόρους του εξωτερικού με κάρτες, που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα, όπως συνέβαινε και τα προηγούμενα εξάμηνα, λόγω της εκτενέστερης χρήσης του διεθνούς τεχνικού προτύπου ασφαλών συναλλαγών 3D Secure από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών στην Ελλάδα συγκριτικά με τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών του εξωτερικού.
Οι οικονομικές ζημίες, που προκύπτουν από τις συναλλαγές απάτης και οι οποίες επιμερίζονται στα συμβαλλόμενα μέρη της συναλλαγής ανάλογα με την υπαιτιότητά τους ανήλθαν σε €11,4 εκατ. το 1ο εξάμηνο του 2023, αυξημένες κατά 25% συγκριτικά με το 2ο εξάμηνο του 2022 και κατά 105% σε σχέση με το 1ο εξάμηνο του 2022.
Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό τους, διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζημίας επιβαρύνει τους κατόχους-χρήστες καρτών, οι οποίοι κατά το 1ο εξάμηνο του 2023 επωμίστηκαν το 63% της συνολικής ζημίας.
Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών, που αποδέχονται συναλλαγές καρτών, επωμίστηκαν το 31% της συνολικής ζημίας, ενώ οι πάροχοι-εκδότες καρτών πληρωμών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 6%.
Το σκηνικό το 2022
Θυμίζουμε ότι το 2022 καταγράφηκε αύξηση κατά 95% των περιστατικών απάτης στις μεταφορές πιστώσεων και κατά 204% στην αναλογούσα αξία τους. Ειδικότερα, αναφέρθηκαν 16.339 περιστατικά απάτης συνολικής αξίας €79,5 εκατ., έναντι 8.365 περιστατικών απάτης συνολικής αξίας €26,3 εκατ. το έτος 2021.
Οι δείκτες της αναλογίας των περιστατικών και της αξίας της απάτης προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών με μεταφορά πίστωσης, κυμάνθηκαν στο επίπεδο του 0,00292% και 0,00814%, αντίστοιχα και αντιστοιχούν σε μία συναλλαγή απάτης ανά 34 χιλ. συναλλαγές μεταφοράς πίστωσης, με 1 ευρώ αξία απάτης ανά 12 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών.
