Ιστορικό
Στα μέσα περίπου της δεκαετίας του ’60, το ΝΑΤΟ ανέθεσε στην ειδική Συμβουλευτική Ομάδα Αεροναυτικής Έρευνας και Ανάπτυξης (AGARD) την μελέτη, για την ανεύρεση και οργάνωση ενός πεδίου βολής κατευθυνομένων βλημάτων στην Ευρώπη.
Μετά από εκτεταμένη έρευνα και ανάλυση όλων των περιοχών που είχαν προταθεί, επιλέχθηκε τελικά ως καλύτερη τοποθεσία η περιοχή του Ακρωτηρίου στον κόλπο της Σούδας της Κρήτης, για τους παρακάτω λόγους:
- Ο προσανατολισμός, η γενική διάταξη και οι διαστάσεις της περιοχής, επιτρέπουν τη χρησιμοποίηση του μεγίστου βεληνεκούς των οπλικών συστημάτων.
- Η ύπαρξη αεροπορικής και ναυτικής βάσης στην περιοχή (αεροδρόμιο και λιμένας της Σούδας) διευκολύνουν την πρόσβαση στο χώρο εκτόξευσης.
- Οι καλές μετεωρολογικές συνθήκες, επιτρέπουν τη λειτουργία του ολόκληρο το χρόνο.
Το ΠΒΚ κατασκευάστηκε με κονδύλια του ΝΑΤΟ στη περιοχή Ακρωτηρίου Χανίων κατά την περίοδο 1964-1968, με βάση την ”Πολυμερή Συμφωνία” που υπογράφηκε τον Ιούνιο του 1964 από Βέλγιο, Γαλλία, Δ. Γερμανία, Δανία, Ελλάδα, Νορβηγία, Ολλανδία και ΗΠΑ. Αυτή η συμφωνία καθορίζει το νομικό καθεστώς, τη χρησιμοποίηση, τη λειτουργία και άλλα βασικά θέματα του ΠΒΚ. Από τότε και μέχρι σήμερα το ΠΒΚ βρίσκεται σε συνεχή λειτουργία.
Το ΠΒΚ θεωρείται ένα από τα πλέον σημαντικά εκπαιδευτικά κέντρα του ΝΑΤΟ.
ΝΑΤΟ και Π.Β.Κ.
Το ΝΑΤΟ και το ΠΒΚ διατηρούν μία άρρηκτη σχέση, η οποία ξεκίνησε από την δημιουργία του, την περίοδο 1964-1968. Το ΝΑΤΟ, κατά την αναζήτηση ενός πεδίου βολής για την εκπαίδευση των μονάδων αεράμυνας, επέλεξε την Κρήτη και την περιοχή των Χανίων ως την πλέον κατάλληλη τοποθεσία. Η σχεδίαση και η κατασκευή του ΠΒΚ πραγματοποιήθηκαν υπό την επίβλεψη του ΝΑΤΟ και οι έξοδα καλύφθηκαν από κονδύλια και πόρους του ΝΑΤΟ.
Επιπλέον από το 1996 και έπειτα, το δόγμα του Ανώτατου Στρατηγείου Συμμαχικών Δυνάμεων της Ευρώπης για τις «Τακτικές Βολές», εφαρμόζεται στο ΠΒΚ. Για το σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί το Τμήμα Τακτικών Αξιολογήσεων για τη σχεδίαση των τακτικών βολών και την αξιολόγηση των Μονάδων. Το υπόψη τμήμα είναι το μοναδικό παγκοσμίως που λειτουργεί υπό τις οδηγίες του Ανώτατου Στρατηγείου Συμμαχικών Δυνάμεων της Ευρώπης, το οποίο μέσω του Τμήματος Τακτικών Αξιολογήσεων εγκρίνει το ετήσιο πρόγραμμα τακτικών βολών στο ΠΒΚ.
Έναν ακόμη ισχυρό δεσμό μεταξύ ΠΒΚ και ΝΑΤΟ, αποτελεί η συμμετοχή αντιπροσώπου του Ανώτατου Στρατηγείου Συμμαχικών Δυνάμεων της Ευρώπης, κατά τη διεξαγωγή των συσκέψεων των Χωρών – Χρηστών του ΠΒΚ.
Επιπλέον, το ΠΒΚ εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΝΑΤΟ, για τη βελτίωση των επιχειρησιακών του δυνατοτήτων και εγκαταστάσεων. Το πλέον σημαντικό πρόγραμμα στην ιστορία του ΠΒΚ, αποτελεί η προμήθεια ενός νέου Ραντάρ πολλαπλού εγκλωβισμού βλημάτων, το οποίο σχεδόν εξ ολοκλήρου χρηματοδοτείται από το ΝΑΤΟ.
Τέλος η Στρατιωτική Επιτροπή του ΝΑΤΟ έχει τον τελευταίο λόγο για την έγκριση δραστηριότητας στο ΠΒΚ από Χώρα που δεν αποτελεί μέλος του ΝΑΤΟ. Η διαδικασία αυτή καθορίστηκε τα τελευταία έτη, όταν το ΠΒΚ άνοιξε τις πόρτες του και σε άλλες χώρες εκτός των χρηστών του και των μελών του ΝΑΤΟ.
Πως λειτουργεί το ΠΒΚ
Το ΠΒΚ λειτουργεί κατόπιν κοινών αποφάσεων που λαμβάνονται σε συσκέψεις και είναι δεσμευτικές όχι μόνα για το ΠΒΚ αλλά και για τις Χώρες – Χρήστες. Αυτές οι συσκέψεις ονομάζονται UNAC (User Nation Annual Committees) και διεξάγονται δύο φορές το χρόνο με τη συμμετοχή αντιπροσώπων από το ΠΒΚ, τις Χώρες – Χρήστες και το Ανώτατο Στρατηγείο Συμμαχικών Δυνάμεων της Ευρώπης. Στις συσκέψεις UNAC οι συμμετέχοντες αποφασίζουν ομόφωνα για όλα τα ζητήματα του ΠΒΚ (πρόγραμμα βολών, ασκήσεις, επιχειρησιακά θέματα, εγκαταστάσεις κλπ).
Επίσης, κάθε χρόνο διεξάγεται αντίστοιχη σύσκεψη για τα οικονομικά ζητήματα του ΠΒΚ , η οποία ονομάζεται UNFC (User Nation Financial Committee. Στη σύσκεψη αυτή συζητούνται όλα τα οικονομικά θέματα και καταρτίζεται ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους. Το ΠΒΚ διαθέτει δικό του προϋπολογισμό, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τις Χώρες – Χρήστες.
Η Διοίκηση του ΠΒΚ είναι υπεύθυνη να ακολουθεί και να εφαρμόζει τις παραπάνω αποφάσεις.
