Τα τροχαία ατυχήματα, λόγω του μεγάλου αριθμού τους και των συνεπειών τους, αποτελούν το βασικότερο είδος ατυχημάτων. Η Ελλάδα έχει αναλογικά τους περισσότερους θανάτους από τροχαία ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα αίτια των τροχαίων ατυχημάτων είναι πολλά. Το σημαντικότερο όμως απ’ αυτά είναι η ανθρώπινη συμπεριφορά. Η ανθρώπινη συμπεριφορά επηρεάζεται, επίσης, σημαντικά από την κατανάλωση αλκοόλης. Πολλά οδικά ατυχήματα, ορισμένες μελέτες αναφέρουν περισσότερα από τα μισά, οφείλονται στο αλκοόλ.
Επιβλαβείς συνέπειες στον οργανισμό
Το αλκοόλ ασκεί πολύπλευρη φαρμακολογική και τοξική δράση στον οργανισμό και επηρεάζει τη λειτουργία πολλών συστημάτων:
• Διαταραχές και σοβαρές βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα, με κατασταλτική δράση παρόμοια με εκείνη των αναισθητικών φαρμάκων σε μεγάλες συγκεντρώσεις.
• Επιδράσεις και σοβαρές βλάβες στο καρδιαγγειακό και κυκλοφορικό σύστημα.
• Επιδράσεις και σοβαρές βλάβες στο συκώτι και στο πεπτικό σύστημα (70% των περιπτώσεων κύρωσης του ήπατος).
• Διαταραχές στην αναπαραγωγική λειτουργία στους άνδρες.
• Επιδράσεις στην κύηση, με σοβαρές βλάβες για το έμβρυο.
• Σημαντικός παράγοντας πρόκλησης ατυχημάτων όλων των ειδών (τροχαίων, θαλάσσιων, εργατικών, πνιγμών, κ.ά.).
• Εξάρτηση.
Αλκοόλ και νευρικό σύστημα
• Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα άνω των 0,4‰ (60 ml ουίσκι ή 200 ml κρασί) συνεπάγεται:
εξασθένηση της μνήμης και της προσοχής, ήπιες διαταραχές του λόγου, διαταραχές στην εκτέλεση λεπτών χειρισμών και ελάττωση της αντίδρασης σε αισθητηριακά ερεθίσματα.
• Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα μεταξύ 1,5 – 2,0‰ συνεπάγεται:
σταδιακή θόλωση της διάνοιας, μέθη, πονοκέφαλος.
• Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα μεταξύ 2,0 – 4,5‰ συνεπάγεται:
βαριά μέθη, δηλητηρίαση, σύγχυση, λήθαργος, κώμα.
• Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα άνω των 4,5‰ συνεπάγεται:
παράλυση του κέντρου της αναπνοής, οξεία δηλητηρίαση, σπανίως θάνατος.
Η συγκέντρωση του αλκοόλ στο αίμα μετράται σε gr αλκοόλ σε 1.000 ml αίματος (‰). Το νομικό όριο για οδηγούς αυτοκινήτου είναι 0,5‰ και για δικυκλιστές 0,2‰. Τα ποσά αυτά στο alcotest (μονάδα μέτρησης στον εκπνεόμενο αέρα) αντιστοιχούν σε 0,24% και σε 0,1% αντίστοιχα.
Αλκοόλ και οδήγηση
• Χρόνος αντίδρασης
Τα χαμηλά αντανακλαστικά μπορούν να μειώσουν το χρόνο αντίδρασης σε μια έκτακτη περίσταση.
• Όραση
Η λειτουργία των μυών των ματιών επιβραδύνεται, συμβάλλοντας σε θολή εικόνα και επηρεάζοντας την αντίληψη των χρωμάτων (ακόμη και από 0,2‰).
• Παρακολούθηση της διαδρομής
Επηρεάζεται σημαντικά η δυνατότητα αντίληψης της θέσης των άλλων οχημάτων, της διαχωριστικής γραμμής των δύο ρευμάτων, των λωρίδων και των σημάτων κυκλοφορίας.
• Συγκέντρωση
Μειώνεται η δυνατότητα προσήλωσης στην οδήγηση και αυξάνεται η αίσθηση υπνηλίας.
• Κρίση και αντίληψη
Η κατασταλτική επίδραση του αλκοόλ επηρεάζει τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων και εκτίμησης των κινδύνων.
• Συντονισμός
Η οδήγηση επηρεάζεται από την αδυναμία συντονισμού των ματιών, χεριών, ποδιών.
Η κατά μέσο όρο αποβολή αλκοόλης από τον οργανισμό είναι της τάξης του 0,1‰ / ώρα. Εάν κάποιος πιει αρκετά και φτάσει το επίπεδο 1,3‰ π.χ., τότε για να μειωθεί το επίπεδο κάτω από 0,5‰ που είναι το νομικό όριο, θα πρέπει να περάσουν 9 ολόκληρες ώρες.
