Το καλοκαίρι είναι για τους περισσότερους από μας η εποχή της ανεμελιάς και των διακοπών, κρύβει όμως και κινδύνους, που μπορεί να γίνουν ακόμα και απειλητικοί για τη ζωή μας, όπως είναι η θερμοπληξία.
Η θερμοπληξία ή αλλιώς υπερθερμία του σώματος είναι η κατάσταση κατά την οποία η θερμοκρασία μας ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου, με βασική αιτία την παρατεταμένη έκθεσή μας ή ακόμα χειρότερα τη σωματική άσκηση στον ήλιο και σε υψηλές θερμοκρασίες.
Το σώμα μας διαθέτει έναν εσωτερικό θερμοστάτη, ο οποίος έχει την έδρα του στον εγκέφαλο. Αυτός του δίνει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται στις αλλαγές της εξωτερικής θερμοκρασίας, διατηρώντας τη δική του θερμοκρασία σταθερή. Σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών το σώμα μας αποβάλλει θερμότητα ιδρώνοντας, επιταχύνοντας την αναπνοή και περιορίζοντας τις καύσεις του. Κάποιες φορές όμως, όταν το περιβάλλον συνδυάζει καύσωνα, υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία και άπνοια και εκτεθούμε πολλή ώρα στον ήλιο, ο θερμοστάτης αυτός δυσλειτουργεί.
Θερμοπληξία: Τα συμπτώματα
Η θερμοπληξία οδηγεί σε μια σειρά συμπτωμάτων που δεν πρέπει να αγνοήσουμε. Συχνά μάλιστα μπορεί να θυμίζει καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Μερικά από αυτά τα συμπτώματα, στην πρώτη φάση της, είναι:
–Έντονος πονοκέφαλος,
-Απότομη ζάλη,
-Ταχυπαλμία,
–Λιποθυμική τάση,
-Κράμπες στην κοιλιά και τα πόδια,
-Ναυτία,
–Δυσκολία στην αναπνοή,
-Υγρασία στο δέρμα, όσο ακόμα διαρκεί η εφίδρωση.
Όσο η θερμοπληξία σοβαρεύει, προστίθενται και άλλα συμπτώματα, όπως:
–Υψηλός πυρετός που ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου,
-Εμετός,
–Διάρροια,
-Ερυθρό και ζεστό δέρμα,
-Γρήγορη αναπνοή,
-Αδύναμος, αλλά γρήγορος σφυγμός,
–Ξηρό δέρμα, ελλείψει εφίδρωσης,
-Υπόταση,
-Σύγχυση και απώλεια συνείδησης,
-Ψευδαισθήσεις,
–Σπασμοί.
Σε περιπτώσεις βαριάς θερμοπληξίας ο ασθενής μπορεί να οδηγηθεί σε νεφρική, ηπατική και αναπνευστική ανεπάρκεια, να υποστεί καταστροφή των μυών, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο ή να εμφανίσει πνευμονικό οίδημα. Μάλιστα, έχουν υπάρξει και περιπτώσεις εγκεφαλοπάθειας, που μπορεί να οδηγήσουν σε κώμα ή και σε θάνατο.
Οι πρώτες βοήθειες
Η έγκαιρη αντιμετώπιση, όταν υπάρχει έστω και υποψία θερμοπληξίας, είναι κρίσιμη ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα, γι’ αυτό και οι πρώτες βοήθειες είναι πολύ σημαντικές, προτού μεταφερθεί ο ασθενής σε μια δομή υγείας. Αν βρισκόμαστε κοντά σε άτομο που υποψιαζόμαστε ότι έχει πάθει θερμοπληξία θα πρέπει να το μεταφέρουμε σε δροσερό και σκιερό μέρος και να το απαλλάξουμε από τα ρούχα του. Στην περίπτωση που ο χώρος δεν είναι κλιματιζόμενος, θα πρέπει να του κάνουμε αέρα, ενώ το δροσερό νερό στο πρόσωπο, τον λαιμό και το στήθος και -εφόσον χρειαστεί- οι κρύες κομπρέσες θα πρέπει είναι το επόμενο βήμα. Επίσης πρέπει να του χορηγήσουμε υγρά, αλλά με μέτρο. Εφόσον διαπιστώσουμε πως η κατάσταση είναι σοβαρή, θα πρέπει να μεταφέρουμε τον ασθενή στην πλησιέστερη δομή υγείας.
Οι ευπαθείς ομάδες
Δεν αντιμετωπίζουν όμως όλοι τον ίδιο κίνδυνο. Κάποιες ομάδες κινδυνεύουν περισσότερο από θερμοπληξία, γι’ αυτό και πρέπει να προσέχουν διπλά. Αυτοί είναι οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά, τα παχύσαρκα άτομα, οι καρδιοπαθείς, οι διαβητικοί, οι υπερτασικοί, αλλά και ασθενείς που λαμβάνουν νευρολογικά φάρμακα. Στο «κόκκινο» είναι επίσης τα άτομα με χρόνιες σοβαρές παθήσεις, όπως είναι οι νεφροπαθείς, αλλά και οι αλκοολικοί, άτομα με ιστορικό παλαιότερης θερμοπληξίας και εργαζόμενοι σε επαγγέλματα που είναι ταυτισμένα με περιβάλλοντα υψηλών θερμοκρασιών.
Θερμοπληξία και πρόληψη
Για να μην χρειαστεί να δράσουμε μετά την θερμοπληξία, μπορούμε να πάρουμε τα μέτρα μας ώστε να την προλάβουμε. Οι τρόποι είναι απλοί.
Σε ημέρες καύσωνα θα πρέπει:
-να αποφεύγουμε να κυκλοφορούμε τις πιο θερμές ώρες, εφόσον αυτό είναι εφικτό,
-να φοράμε ανοιχτόχρωμα και άνετα ρούχα,
-να φοράμε καπέλο,
-να πίνουμε άφθονα υγρά,
-να μην τρώμε βαριά,
-να καταναλώνουμε μικρά γεύματα, κυρίως φρούτα και λαχανικά,
-να αποφεύγουμε την έντονη σωματική δραστηριότητα και άσκηση,
-να κάνουμε συχνά, χλιαρά ντους,
-να μένουμε σε κλιματιζόμενο χώρο,
-να αποφεύγουμε τον συνωστισμό σε χώρους με πολύ κόσμο,
-να αποφεύγουμε τα οινοπνευματώδη,
-να αποφεύγουμε τη ζάχαρη,
-να συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας σε περίπτωση που ανήκουμε σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
Πάντως, ακόμα κι αν δεν είμαστε στις ομάδες που κινδυνεύουν και είμαστε απόλυτα υγιείς, δεν πρέπει να υποτιμήσουμε τη θερμοπληξία, αν θέλουμε να περάσουμε ένα καλοκαίρι κατά τη διάρκεια του οποίου η μόνη μας έγνοια θα είναι οι βουτιές και η ξεκούραση.
