Στον απόηχο της ανακατάληψης της Χερσώνας από τις ουκρανικές δυνάμεις, ήρθε η ώρα για αποναρκοθέτηση, επισκευές υποδομών, καταγραφή και τεκμηρίωση «εγκλημάτων» που αποδίδονται στη Μόσχα στη μεγάλη νότια πόλη, η απώλεια της οποίας αποτελεί μεγάλη οπισθοδρόμηση για το Κρεμλίνο.
Για το Κίεβο, η Δύση βρίσκεται στη πορεία προς μια «κοινή νίκη» κατά της Ρωσίας μετά την ανακατάκτηση της Χερσώνας. Εκεί χθες ακούστηκε ο ουκρανικός εθνικός ύμνος μετά την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων.
Η Χερσώνα, που προσαρτήθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου από τη Μόσχα, ήταν η πρώτη μεγάλη πόλη που έπεσε μετά τη ρωσική εισβολή που ξεκίνησε στα τέλη Φεβρουαρίου.
Στις εικόνες που μετέδωσαν οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, Ουκρανοί χορεύουν κυκλικά, γύρω από μια φωτιά, στο ρυθμό του “Chervona Kalyna”, ενός πατριωτικού τραγουδιού.
Έξω από την Χερσώνα στο χωριό Πραβνίνε, οι κάτοικοι που επιστρέφουν αγκαλιάζουν τους γείτονές τους. Κάποιοι δεν μπορούν να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους.
«Επιτέλους, νίκη!» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Σβιτλάνα Γκαλάκ. «Δόξα τω Θεώ, επιτέλους είμαστε ελεύθεροι και τώρα όλα θα γυρίσουν στη θέση τους», είπε αυτή η 43χρονη γυναίκα που έχασε τον μεγάλο της γιο στη μάχη. «Είμαστε η Ουκρανία», είπε ο σύζυγός της, Βίκορ, 44 ετών.
«Είμαστε όλοι πολύ χαρούμενοι», δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος ανέφερε επίσης σημαντικές καταστροφές στην περιοχή.
«Πριν φύγουν από τη Χερσώνα, οι κατακτητές κατέστρεψαν όλες τις ζωτικής σημασίας υποδομές – επικοινωνίες, παροχή νερού, θέρμανσης, ηλεκτρισμού», πρόσθεσε, προσθέτοντας ότι εξουδετερώθηκαν 2.000 εκρηκτικοί μηχανισμοί.
Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν ανακτήσει τον έλεγχο σχεδόν 60 τοποθεσιών στην επαρχία της Χερσώνας.
Βολές εισερχόμενων και εξερχόμενων πυρών πυροβολικού συνέχισαν να εκρήγνυνται γύρω από το διεθνές αεροδρόμιο της Χερσώνας και η αστυνομία είπε ότι στήνει σημεία ελέγχου μέσα και γύρω από την πόλη και σαρώνει για νάρκες που άφησαν πίσω τους οι Ρώσοι.
Ο δήμαρχος της Χερσώνας είπε ότι η ανθρωπιστική κατάσταση είναι «σοβαρή» λόγω της έλλειψης νερού, φαρμάκων και ψωμιού στην πόλη.
Μετά από οκτώ μήνες κατοχής από τις ρωσικές δυνάμεις, τηλεοπτικά προγράμματα της ουκρανικής κρατικής τηλεόρασης παίζουν και πάλι στη Χερσώνα. Και ο προμηθευτής ενέργειας της επαρχίας ανακοίνωσε ότι εργάζεται για την αποκατάσταση της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.
«Η πόλη έχει κρίσιμη έλλειψη, κυρίως σε νερό», δήλωσε ο δήμαρχος Ρομάν Χολόβνια στην τηλεόραση. «Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν αρκετά φάρμακα, δεν υπάρχει αρκετό ψωμί γιατί δεν μπορεί να ψηθεί: δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα».
Περίπου 200 αστυνομικοί έχουν επίσης αναπτυχθεί στη Χερσώνα για να στήσουν οδοφράγματα και να καταγράψουν και να τεκμηριώσουν «τα εγκλήματα των Ρώσων κατακτητών», δήλωσε ο αρχηγός της εθνικής αστυνομίας Ιγκόρ Κλιμένκο σε ανακοίνωσή του.
Ειδοποίησε τους κατοίκους της πόλης για την ύπαρξη εκρηκτικών μηχανισμών που άφησαν πίσω οι ρωσικές δυνάμεις, καλώντας τους να «κινούνται με προσοχή». Σύμφωνα με τον Κλιμένκο, ένας αστυνομικός τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια επιχείρησης αποναρκοθέτησης σε κτίριο στη Χερσώνα.
Μια γυναίκα και δύο παιδιά τραυματίστηκαν σε μια έκρηξη κοντά στο αυτοκίνητό τους στο χωριό Μιλόβε, στην επαρχία, σύμφωνα με την αστυνομία, η οποία ανέφερε επίσης ρωσικό βομβαρδισμό στην περιοχή Μπερισλάβ.
Κάτοικοι χωριών με λουλούδια στα χέρια περίμεναν στο δρόμο προς τη νότια πόλη Χερσώνα για να χαιρετήσουν και να φιλήσουν Ουκρανούς στρατιώτες σήμερα, καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις ξεχύθηκαν για να εξασφαλίσουν τον έλεγχο της δεξιάς όχθης του ποταμού Δνείπερου μετά από την ρωσική υποχώρηση.
«Γίναμε 20 χρόνια νεότεροι»
Στο μικρό χωριό Κλαπάγια, περίπου 10 χλμ. από το κέντρο της Χερσώνας, η Νατάλια Πορκχούνουκ 66 ετών, και η Βαλεντίνα Μπουχαϊλοβα 61 ετών, στέκονταν στην άκρη ενός δρόμου κρατώντας τσαμπιά με φρεσκοκομμένα λουλούδια, χαμογελώντας και χαιρετώντας τα διερχόμενα οχήματα που μετέφεραν Ουκρανούς στρατιώτες.
«Γίναμε 20 χρόνια νεότεροι τις τελευταίες δύο μέρες», είπε η Μπουχαϊλοβα, λίγο προτού ένας Ουκρανός στρατιώτης πεταχτεί από ένα μικρό φορτηγό να αγκαλιάσει το ζευγάρι.
Έξω από το χωριό Τσορνομπαγίβκα, κοντά στην Χερσώνα, ένας ρεπόρτερ του Reuters είδε εισερχόμενα ρωσικά πυρά που έμοιαζαν με πυρομαχικά διασποράς στο κοντινό αεροδρόμιο. Ακολούθησαν πυρά από την ουκρανική πλευρά λίγο αργότερα.
Ο δρόμος προς τη Χερσώνα από το Μικολάιφ ήταν περιστοιχισμένος από χωράφια που περιείχαν χιλιόμετρα εγκαταλελειμμένων ρωσικών χαρακωμάτων. Ένα κατεστραμμένο άρμα Τ72 βρισκόταν με τον πυργίσκο του αναποδογυρισμένο.
Τα εγκαταλειμμένα χαρακώματα ήταν γεμάτα απορρίμματα, κουβέρτες και δίχτυα παραλλαγής. Μια αρδευτική τάφρος ήταν γεμάτη με πεταμένα ρωσικά εργαλεία και αντιαρματικές νάρκες ήταν ορατές στην άκρη του δρόμου.
Στο χωριουδάκι Κλαπάγια, η Πορκχούνουκ είπε ότι για το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων εννέα μηνών, το χωριό καταλήφθηκε από φιλο-ρωσικές ουκρανικές δυνάμεις από την κατεχόμενη από τη Ρωσία επαρχία του Ντονέτσκ «οι οποίοι είπαν ότι δεν θα μας βλάψουν και πρέπει να μείνουμε στα σπίτια μας».
Αλλά για δύο εβδομάδες, Ρώσοι στρατιώτες κατέλαβαν την Κλαπάγια και είπαν στους χωρικούς ότι ήταν εκεί για να ψάξουν για «Ναζί, Μπαντερίτες (σ.σ. οπαδοί ουκρανικού εθνικιστικού κινήματος) και αμερικανικά βιοεργαστήρια», είπε, λέγοντας ότι τους είχε απαντήσει: «Αν θέλετε να ψάξετε για αυτούς, ψάξτε αλλού και πήγαινε σπίτια σας».
Ρώσοι στρατιώτες προειδοποιούσαν επίσης ότι: «Αν διαπιστώσουμε ότι κρύβετε οποιονδήποτε Ουκρανό στρατιώτη, θα ισοπεδώσουμε το σπίτι σας και το χωριό», συνέχισε η ίδια. Είπε ότι οι εισβολείς λεηλάτησαν επίσης σπίτια των οποίων οι κάτοικοι είχαν εγκαταλείψει.
Στο γειτονικό χωριό Κισελίβκα, μια παρέα εφήβων στεκόταν σε μια σκονισμένη γωνία με μια πινακίδα φτιαγμένη από μια πόρτα ντουλαπιού στην οποία είχαν ζωγραφίσει το “Χερσώνα” και ένα βέλος που δείχνει μια παράκαμψη γύρω από μια κατεστραμμένη γέφυρα στον κεντρικό αυτοκινητόδρομο από το Μικολάιφ.
«Είμαστε εδώ γιατί θέλαμε να βοηθήσουμε με κάποιο τρόπο», είπε ο Άρτεμ, 17 ετών.
Οι κάτοικοι του χωριού είπαν ότι οι Ρώσοι έφυγαν το βράδυ της Τετάρτης.
«Δεν έριξαν κανέναν πυροβολισμό», αφηγείται ο Χιχόρι Κουλουάκα, 54 ετών, που οδηγούσε ένα σκούτερ. «Απλά έφυγαν».
«Στο σωστό δρόμο»
«Μόνο μαζί μπορούμε να επικρατήσουμε και να διώξουμε τη Ρωσία από την Ουκρανία. Είμαστε στο σωστό δρόμο», δήλωσε σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν στο περιθώριο συνόδου κορυφής της Ένωσης Κρατών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), στην Πνομ Πενχ.
«Η νίκη μας θα είναι η κοινή μας νίκη», συνέχισε.
Η αποχώρηση της Ρωσίας από τη Χερσώνα σηματοδοτεί «μια νέα στρατηγική αποτυχία» της Μόσχας, δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Ουάλας σε ανακοίνωσή του σήμερα.
«Φαίνεται ότι οι Ουκρανοί μόλις κατήγαγαν μια αξιοσημείωτη νίκη: η μόνη περιφερειακή πρωτεύουσα που η Ρωσία κατέλαβε σε αυτόν τον πόλεμο βρίσκεται ξανά υπό ουκρανική σημαία, κάτι που είναι απολύτως αξιοσημείωτο», δήλωσε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν.
«Επιτέλους η πόλη μου ελεύθερη»
Αυτή η απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων είναι η τρίτη σε κλίμακα από την έναρξη της εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου. Η Ρωσία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την άνοιξη την κατάληψη του Κιέβου μπροστά στη λυσσαλέα αντίσταση των Ουκρανών, πριν εκδιωχθεί σχεδόν από το σύνολο της επικράτειας της επαρχίας του Χαρκόβου (βορειοανατολικά) τον Σεπτέμβριο.
Το βράδυ της Παρασκευής, στην εμβληματική πλατεία Μαϊντάν στο Κίεβο, οι κάτοικοι της Χερσώνας που ήταν πρόσφυγες εδώ και μήνες στην πρωτεύουσα γιόρτασαν την είδηση με ενθουσιασμό.
«Επιτέλους η ελεύθερη πόλη μου, αυτή όπου γεννήθηκα, όπου έζησα όλη μου τη ζωή», είπε η Νάστια Στεπένσκα, με δάκρυα στα μάτια, με τα χρώματα της ουκρανικής σημαίας ζωγραφισμένα στα μάγουλά της. «Όταν έφτασαν (οι Ρώσοι) ήταν φρικιαστικό, δεν ξέραμε τι θα γινόταν την επόμενη μέρα, αν θα μείνουμε ζωντανοί», είπε η 17χρονη μαθήτρια λυκείου, η οποία ήταν «σε μια κατάσταση σοκ».
Νωρίτερα την Παρασκευή, το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε την «αναδιάταξη» των μονάδων του από τη δυτική όχθη, στην οποία βρίσκεται η Χερσώνα, στην ανατολική όχθη του Δνείπερου, υποστηρίζοντας ότι δεν υπέστη απώλειες, ούτε εγκατέλειψε στρατιωτικό εξοπλισμό.
Σύμφωνα με τη Μόσχα, «περισσότεροι από 30.000» Ρώσοι στρατιώτες και «σχεδόν 5.000 μονάδες όπλων και στρατιωτικών οχημάτων έχουν αποσυρθεί» από τη δυτική όχθη του Δνείπερου.
Αυτή η στρατιωτική υποχώρηση, ωστόσο, έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός σοκ για την Μόσχα και τον ίδιο τον Ρώσο προέδρο. Όταν ανακοίνωνε στα τέλη Σεπτεμβρίου την προσάρτηση των ουκρανικών επαρχιών Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έλεγε πως θα μείνουν για πάντα στην Ρωσία.
Σήμερα ο Ρώσος πρόεδρος συνομίλησε με τον Ιρανό ομόλογό του Εμπραχίμ Ραϊσί, σε μια περίοδο που η Τεχεράνη φαίνεται να είναι κύριος σύμμαχος της Μόσχας στην εισβολή της στην Ουκρανία.
Οι δύο ηγέτες έδωσαν «έμφαση στην εντατικοποίηση της συνεργασίας στον πολιτικό, οικονομικό και εμπορικό τομέα», ανέφερε το Κρεμλίνο.
Από την πλευρά του, ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ έγειρε και πάλι την απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων.
«Για λόγους που είναι προφανείς σε όλους τους λογικούς ανθρώπους, η Ρωσία δεν έχει ακόμη κάνει χρήση του πλήρους οπλοστασίου της πιθανών μέσων καταστροφής», έγραψε στο Telegram, σημειώνοντας: «για όλα υπάρχει χρόνος».
