Γενικές Οδηγίες Αυτοπροστασίας σε περίπτωση Βιομηχανικού ατυχήματος

Προετοιμαστείτε

• Μελετήστε, εξοικειωθείτε και εφαρμόστε τις εξειδικευμένες ανά εγκατάσταση SEVESO οδηγίες αυτοπροστασίας που βρίσκονται αναρτημένες στον ιστοχώρο της οικείας Περιφέρειας.
• Αφού διαβάσετε τις οδηγίες, συζητήστε το θέμα με όλα τα μέλη της οικογένειάς σας.
• Συγκεντρώστε στον ίδιο χώρο ή φροντίστε να είναι εύκολο να συγκεντρωθούν σε λίγο χρόνο:
  • Κολλητική μονωτική ταινία (χαρτοταινία) για να κλείνονται οι χαραμάδες από τις πόρτες και τα παράθυρα (σε περίπτωση τοξικού νέφους).
  • Ψαλίδια.
  • Πλαστικά φύλλα (κομμένα στις κατάλληλες διαστάσεις) ή πλαστικές σακούλες σκουπιδιών για την απομόνωση των ανοιγμάτων στα κλιματιστικά.
  • Πετσέτες και πανάκια.
  • Φακός με μπαταρίες (οι μπαταρίες να μην είναι μέσα στο φακό αλλά να βρίσκονται δίπλα, αλλιώς ελέγχετέ τις συχνά), για την περίπτωση διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος.
  • Βαλιτσάκι πρώτων βοηθειών.
  • Απαραίτητα φάρμακα για τα μέλη της οικογένειας.
  • Λοιπά εφόδια που μπορεί ειδικότερα να χρειάζεστε.
• Επιλέξτε το δωμάτιο του σπιτιού που προσφέρει τη μεγαλύτερη δυνατή προστασία. Λάβετε υπόψιν ότι το δωμάτιο πρέπει:
  • Να βρίσκεται στο κέντρο του σπιτιού.
  • Να έχει τον ελάχιστο αριθμό παραθύρων και πορτών που ασφαλίζουν ερμητικά.
  • Να συγκοινωνεί με το δωμάτιο του κύριου μπάνιου ή του WC.
  • Τα παράθυρά του να μην βρίσκονται προς την πλευρά του κινδύνου (εγκατάσταση ή δρόμος).
  • Να μην έχει ανοίγματα για ανταλλαγή αέρα με το περιβάλλον (δηλ. τζάκι, κλιματιστικά, ανοίγματα για αερισμό κ.λπ.).
  • Να βρίσκεται σε όσο το δυνατόν υψηλότερο όροφο (τα περισσότερα τοξικά αέρια, ως βαρύτερα του αέρα κινούνται προς τα χαμηλότερα στρώματα αυτού).
• Ελέγξτε το προαποφασισμένο δωμάτιο για διαρροές (εάν βάζει αέρα) µία μέρα που θα φυσά έξω αρκετά. Στεγανοποιήστε µε μονωτική ταινία τα ανοίγματα από το παράθυρο μόνιμα, ούτως ώστε το δωμάτιο να παρέχει υψηλή στάθμη προστασίας.
• Οδηγείτε με αυξημένη προσοχή όταν βρίσκεστε κοντά σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή σε οχήματα μεταφοράς επικινδύνων υλικών.

• Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και προσπαθήστε να καθησυχάσετε τους γύρω σας.
• Παραμείνετε ή καταφύγετε αμέσως σε ασφαλή κλειστό χώρο και αποφύγετε να κυκλοφορείτε στον δρόμο. Σκοπός είναι να διαφυλάξετε την υγεία σας από επικίνδυνες χημικές ουσίες που μπορεί να εισέλθουν στο σπίτι σας, από πιθανές εκρήξεις (πρωτογενή και δευτερογενή θραύσματα) και από τη θερμική ακτινοβολία.
• Κλείστε ερμητικά πόρτες (εσωτερικές και εξωτερικές) και παράθυρα. Κλείστε εξαεριστήρες και κλιματιστικά.
• Ετοιμάστε βρεγμένες πετσέτες για πιθανή προστασία σας σε περίπτωση εισπνοής ερεθιστικών ουσιών.
• Κλείστε όλες τις εστίες φωτιάς και φυσικού αερίου και μην καπνίζετε.
• Σε κάθε περίπτωση, συντονιστείτε με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Εμπιστευτείτε μόνο τις επίσημες ανακοινώσεις και εφαρμόστε τις οδηγίες μόνο των αρμοδίων Αρχών.
• Εφαρμόστε τις εξειδικευμένες οδηγίες αυτοπροστασίας σε περίπτωση ατυχήματος σε συγκεκριμένη εγκατάσταση SEVESO, οι οποίες βρίσκονται αναρτημένες στον ιστοχώρο της οικείας Περιφέρειας.
• Αναμένετε από τις αρμόδιες Αρχές να σας ενημερώσουν σχετικά με την κατανάλωση ή μη του πόσιμου ύδατος ή καταναλώστε εμφιαλωμένο νερό.
• Μην πάτε στον χώρο του συμβάντος.
• Αποφύγετε τη χρήση του τηλεφώνου προς τις Αρχές ή προς φίλους και συγγενείς, εκτός εάν χρειάζεστε άμεση βοήθεια. Άσκοπη χρήση του τηλεφώνου δεν αφήνει ελεύθερες τις τηλεφωνικές γραμμές για χρήση σε περίπτωση ανάγκης.
• Μην εκθέτετε τον εαυτό σας και τους άλλους σε κίνδυνο.
• Εάν είστε σε άλλο κτίριο εκτός σπιτιού, συνεισφέρετε στην εφαρμογή του σχεδίου έκτακτης ανάγκης του κτιρίου.

• Κλείστε ερμητικά όλα τα παράθυρα, τα παντζούρια και τις κουρτίνες, καθώς και τις εξωτερικές και τις εσωτερικές πόρτες του σπιτιού χωρίς να τις κλειδώσετε.
• Μην πλησιάζετε σε παράθυρα για οποιονδήποτε λόγο. Υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού από θραύσματα τζαμιών.
• Κλείστε όλες τις εστίες φωτιάς, τα κλιματιστικά, είτε ανήκουν σε κεντρικό σύστημα είτε όχι, τα συστήματα εξαερισμού, τους απορροφητήρες κουζίνας, τους ανεμιστήρες και κάθε σύστημα θέρμανσης – ψύξης.
• Εάν υπάρχει υποψία για διαρροή εύφλεκτων αερίων, κλείστε τον γενικό διακόπτη του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου για προστασία από ενδεχόμενη έκρηξη.
• Κλείστε τα ανοίγματα των κλιματιστικών με πλαστικές σακούλες σκουπιδιών.
• Μην χρησιμοποιήσετε φιάλες υγραερίου.
• Μην καπνίζετε.
• Φέρτε τα κατοικίδια μέσα στο σπίτι.
• Επικαλύψτε με αυτοκόλλητη μονωτική ταινία (χαρτοταινία) ή όποιο άλλο διατιθέμενο μέσο , τις χαραμάδες (και στις τέσσερις πλευρές) σε πόρτες και παράθυρα και όλες τις οπές. Επιπλέον ή εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε υγρές πετσέτες ή κουβέρτες, πλαστικά φύλλα, αλουμινόχαρτο ή κηρόχαρτο (λαδόκολλα).
• Καλύψτε με χαρτοταινία την κλειδαριά και γύρω από το πόμολο της πόρτας.
• Ασφαλίστε ερμητικά με χαρτοταινία και πλαστικά φύλλα την είσοδο του τζακιού, τον απορροφητήρα της κουζίνας, όλα τα συστήματα θέρμανσης και τις εισόδους απαγωγών και συστημάτων εξαερισμού, τις πόρτες και τα παράθυρα. Επιπλέον ή εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε υγρές πετσέτες ή κουβέρτες, αλουμινόχαρτο ή κηρόχαρτο (λαδόκολλα).
• Μην χρησιμοποιήσετε τον ανελκυστήρα (λειτουργεί σαν αντλία εισαγωγής αέρα στο εσωτερικό του κτιρίου).
• Πηγαίνετε στο προαποφασισμένο δωμάτιο
• Εάν παρ’ όλες τις ενέργειές σας, τα επικίνδυνα αέρια εισέλθουν στο κτίριο, διπλώστε αρκετές φορές μία βρεγμένη πετσέτα ή πανί, καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας και πάρτε ελαφρές αναπνοές προκειμένου να «ξεπλένετε» τον αέρα που εισπνέετε. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε το ντους.
• Ειδοποιήστε τους γείτονες για τον κίνδυνο.
• Συντονιστείτε με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Εμπιστευτείτε μόνο τις επίσημες ανακοινώσεις και εφαρμόστε τις οδηγίες μόνο των αρμοδίων Αρχών

Κίνδυνοι από την παραμονή στο σπίτι

• Στην περίπτωση βιομηχανικού ατυχήματος με έκλυση τοξικών ουσιών, τότε κλείνοντας όλες τις πόρτες (εξωτερικές και εσωτερικές) σε ένα σπίτι επιτυγχάνεται υψηλή στάθμη προστασίας, εφόσον ο χημικά μολυσμένος αέρας έχει μείνει έξω από το σπίτι. Οποιαδήποτε διείσδυση του μολυσμένου αέρα στο εσωτερικό του σπιτιού, μπορεί να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Δεδομένου ότι η θανάσιμη δόση για πολλές χημικές ουσίες είναι απειροελάχιστη, συνεπάγεται ότι σύντομη έκθεση στη χημική ουσία μπορεί να επιφέρει ανεπανόρθωτη βλάβη στην υγεία. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να «σφραγιστούν» ερμητικά οι χαραμάδες σε πόρτες και παράθυρα. Είναι, επίσης, σημαντικό τα ανωτέρω να υλοποιηθούν όσο γρηγορότερα γίνεται, χωρίς να περάσει πολύτιμος χρόνος.
• Όσο σημαντικό είναι το έγκαιρο κλείσιμο στις πόρτες και τα παράθυρα ενός σπιτιού, θα πρέπει έγκαιρα μόλις περάσει ο κίνδυνος να αεριστεί το σπίτι πολύ καλά, ώστε να καθαρίσει από τον ρυπασμένο µε τοξικές ουσίες αέρα.

• Κλείστε και διατηρήστε κλειστά τα παράθυρα, το σύστημα κλιματισμού και εξαερισμού και τους αεραγωγούς τους. Με τον τρόπο αυτόν, σας παρέχεται κάποια προστασία μικρής διάρκειας.
• Σε περίπτωση που μπορείτε να διαφύγετε από την περιοχή, παραμείνετε μέσα στο αυτοκίνητο και οδηγήστε προσεκτικά.
• Σε περίπτωση που δεν μπορείτε να διαφύγετε από την περιοχή και υπάρχει κοντά κάποιο ασφαλές κτίριο, παρκάρετε το αυτοκίνητο σε ένα σημείο που δεν εμποδίζει την κυκλοφορία των άλλων οχημάτων και εισέλθετε στο κτίριο. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει κοντά κάποιο ασφαλές κτίριο, παραμείνετε ψύχραιμοι μέσα στο αυτοκίνητο.
• Συντονιστείτε με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Εμπιστευτείτε μόνο τις επίσημες ανακοινώσεις και εφαρμόστε τις οδηγίες μόνο των αρμοδίων Αρχών.

• Απομακρυνθείτε από τον χώρο του ατυχήματος το συντομότερο δυνατόν.

Εάν βρίσκεστε

• Υπήνεμα του χώρου του ατυχήματος (χώρος Β στο παρακάτω σχήμα), απομακρυνθείτε κινούμενοι κάθετα προς την κατεύθυνση του ανέμου ή τη ροή των υδάτων.
• Προσήνεμα του χώρου του ατυχήματος (χώρος Α στο παρακάτω σχήμα) απομακρυνθείτε κινούμενοι αντίθετα προς την κατεύθυνση του ανέμου ή της ροής υδάτων.
• Γενικά, κατευθυνθείτε προς τα υψηλότερα σημεία της περιοχής, καθώς πολλές τοξικές ουσίες είναι βαρύτερες του αέρα.
• Μην περπατάτε και μην αγγίζετε άσκοπα εκεί που βρίσκεται ουσία που έχει διαρρεύσει.
• Εάν υπάρχουν πινακίδες χρώματος πορτοκαλί (προειδοποιητικές πινακίδες αναγνώρισης μεταφερόμενης ύλης), συγκρατείστε τους δύο αριθμούς (έναν διψήφιο/τριψήφιο και έναν τετραψήφιο) τους λεγόμενους αριθμούς UN π.χ.
• Εάν υπάρχουν ετικέτες κινδύνου σε σχήμα ρόμβου με χρώματα (κόκκινο, κίτρινο, γαλάζιο, κ.λπ.), σχήματα (έκρηξη βόμβας, μαύρη ή λευκή φλόγα, νεκροκεφαλή με διασταυρούμενα οστά, κ.λπ.) και αριθμούς στην κάτω γωνία (1.1, 3, 4, κ.λπ.), π.χ.
• • Μην καπνίζετε.
  • Καλύψτε το σώμα σας όσο το δυνατόν περισσότερο.
  • «Φιλτράρετε» τον αέρα που αναπνέετε από επικίνδυνα αέρια, σκόνη ή σταγονίδια καλύπτοντας με μία διπλωμένη πετσέτα ή πανί ή μάσκα το στόμα και τη μύτη σας και παίρνετε ελαφρές αναπνοές.
  • Συντονιστείτε με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Εμπιστευτείτε μόνο τις επίσημες ανακοινώσεις και εφαρμόστε τις οδηγίες μόνο των αρμοδίων Αρχών.

  δ) Εάν αντιληφθείτε ένα ατύχημα και αφού απομακρυνθείτε σε απόσταση ασφαλείας

  • Ενημερώστε το Πυροσβεστικό Σώμα στο τηλέφωνο 199.
  • Δώστε ακριβή στοιχεία (τόπος, απόσταση από τον χώρο του ατυχήματος, όνομα, τηλέφωνο επικοινωνίας κ.λπ.) και περιγράψτε το περιστατικό.
  • Παρατηρήστε:
    • Εάν υπάρχουν θύματα και κάντε μία εκτίμηση του αριθμού των ατόμων (αριθμός νεκρών, τραυματισμένων) και ποιά είναι τα συμπτώματα που παρουσιάζουν (π.χ. ζαλάδα, πονοκέφαλος, ερεθισμός στα μάτια κ.λπ.).
    • Το χρώμα του καπνού ή του υγρού που έχει διαρρεύσει.
    • Τις οσμές και τους περίεργους ήχους, εάν υπάρχουν.
    • Τη συμπεριφορά του νέφους, εάν υπάρχει (κατεύθυνση κίνησης, βυθίζεται ή ανεβαίνει προς τα πάνω, κλπ.) ή τη συμπεριφορά του υγρού.
    • Εάν υπάρχουν στοιχεία/πινακίδες στις συσκευασίες, στους περιέκτες (βαρέλια, δοχεία και παλέτες) ή στο βυτιοφόρο (όνομα εταιρίας κ.λπ.) (σε περίπτωση ατυχήματος σε βυτιοφόρο όχημα).

  Σε περίπτωση ατυχήματος βυτιοφόρου οχήματος με επικίνδυνες ουσίες

  Παρατηρήστε ιδιαίτερα:

  Εάν υπάρχουν πινακίδες χρώματος πορτοκαλί (προειδοποιητικές πινακίδες αναγνώρισης μεταφερόμενης ύλης), συγκρατείστε τους δύο αριθμούς (έναν διψήφιο/τριψήφιο και έναν τετραψήφιο) τους λεγόμενους αριθμούς UN π.χ.

  Εάν υπάρχουν ετικέτες κινδύνου σε σχήμα ρόμβου με χρώματα (κόκκινο, κίτρινο, γαλάζιο, κ.λπ.), σχήματα (έκρηξη βόμβας, μαύρη ή λευκή φλόγα, νεκροκεφαλή με διασταυρούμενα οστά, κ.λπ.) και αριθμούς στην κάτω γωνία (1.1, 3, 4, κ.λπ.), π.χ.

  

• • Τι βρίσκεται κοντά στον χώρο του ατυχήματος (εγκαταστάσεις, κτίρια, σχολείο, βρεφονηπιακός σταθμός, ΚΑΠΗ, στάση μέσου μαζικής μεταφοράς, πλατείες, ποτάμια, λίμνες, φρεάτια, κ.λπ.).
    • Δεν κλείνετε το τηλέφωνο αν δεν σας το πει ο τηλεφωνητής – ίσως χρειάζεται επιπλέον πληροφορίες.

  ε) Εάν εκτεθείτε σε χημική ουσία

  Καλέστε αμέσως ιατρική βοήθεια.

  ΕΚΑΒ 166 – Κέντρο Δηλητηριάσεων 210 7793777
• 3) Μετά το πέρας του ατυχήματος
  • Ακολουθήστε τις οδηγίες μόνο των αρμοδίων Αρχών.
  • Δράστε γρήγορα εάν έχετε έρθει σε επαφή ή έχετε εκτεθεί σε επικίνδυνες ουσίες.
  • Αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια εάν έχετε ασυνήθιστα συμπτώματα.
  • Σε περίπτωση που έχετε απομακρυνθεί από τον χώρο σας, παραμένετε στο σημείο που έχετε καταφύγει μέχρι να σας υποδειχθεί από τις αρμόδιες Αρχές η επιστροφή στην κατοικία σας.
  • Αφού ενημερωθείτε για τη λήξη του περιστατικού και είναι ασφαλές να επιστρέψετε στα σπίτια σας:
    • Αερίστε όλα τα δωμάτια εκτενώς.
    • Για τις επόμενες 1-2 ημέρες, όποτε έρχεστε στο σπίτι, αφήνετε πριν μπείτε έξω τα παπούτσια σας.
    • Καθαρίστε όλον τον εξοπλισμό του σπιτιού (πόρτες, παράθυρα, χαλιά, δάπεδα), καθώς και τους εξωτερικούς χώρους (βεράντες, σκάλες, ταράτσα).
    • Καθημερινά κάνετε ντους, µε καλό πλύσιμο στα χέρια, στα μαλλιά, στο μουστάκι και στα γένια.
    • Μην καταναλώνετε φρούτα και λαχανικά της περιοχής. Προτιμάτε τα συσκευασμένα από άλλες περιοχές.
    • Εφόσον οι αρμόδιες Αρχές σας διαβεβαιώσουν ότι δεν συντρέχει κίνδυνος από την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών της περιοχής, καταναλώστε τα σύμφωνα με τις οδηγίες των ανωτέρω Αρχών (π.χ. καλό πλύσιμο πριν τη βρώση).
    • Οι αρμόδιες Αρχές, εφόσον χρειαστεί, θα εκδώσουν και σχετική απαγόρευση της ελεύθερης βοσκής προς τους κτηνοτρόφους.
    • Επιπλέον, οι αρμόδιες αρχές θα σας ενημερώσουν σχετικά με τη δυνατότητα ή μη κατανάλωσης κτηνοτροφικών και αλιευτικών προϊόντων.
    • Αναμένετε από τις αρμόδιες Αρχές να σας ενημερώσουν σχετικά με την κατανάλωση ή μη του πόσιμου ύδατος.
    • Αναμένετε από τις αρμόδιες Αρχές να σας ενημερώσουν σχετικά με την καταλληλότητα των ακτών κολύμβησης της περιοχής.
    • Βεβαιωθείτε ότι τα μικρά παιδιά δεν βάζουν στο στόμα τους αντικείμενα που μπορεί να έχουν ρυπανθεί από τις τοξικές ουσίες.
    • Αναφέρετε την παρουσία ατμών ή άλλων επικινδύνων ουσιών στην τοπική αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία.

  Πηγή