Η συμφωνία των «27» για την οικονομική βοήθεια ύψους 50 δισεκ. ευρώ για την Ουκρανία, στην οποία κατέληξε από νωρίς χθες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, «εξασφαλίζει, από κοινού με τους εταίρους τη σταθερή, προβλέψιμη και βιώσιμη οικονομική στήριξη για την Ουκρανία την περίοδο 2024-2027», αναφέρει το κείμενο συμπερασμάτων των Ευρωπαίων ηγετών.
Η αγωνία για την έκβαση της έκτακτης Συνόδου Κορυφής δεν κράτησε πολύ, καθώς από νωρίς επετεύχθη συμβιβασμός με τον Βίκτορ Όρμπαν με την προσθήκη στα συμπεράσματα μίας παραγράφου που προβλέπει τη δυνατότητα σύγκλησης Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε δύο χρόνια για να επανεξεταστεί η εκτέλεση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου που περιλαμβάνει και τη «Διευκόλυνση για την Ουκρανία». Είχε προηγηθεί η πολυμερής συνάντηση με τον Βίκτορ Όρμπαν που συγκάλεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής, στην οποία συμμετείχαν οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας.
Ο Ούγγρος ηγέτης είχε προκαλέσει την οργή των ομολόγων του, καθώς από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου μέχρι σήμερα το πρωί, η Βουδαπέστη συνέχιζε να βάζει τους δικούς της όρους και προϋποθέσεις για να πει το «ναι» στη βοήθεια για την Ουκρανία και δεν είχε δείξει την παραμικρή ένδειξη ευελιξίας. Αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο αυστηρών κυρώσεων, ακόμα και με την ενεργοποίηση του άρθρου 7 των Συνθηκών της ΕΕ που προβλέπει την στέρηση ψήφου στα Συμβούλια, ο Βίκτορ Όρμπαν ήρε τις αντιρρήσεις του και τους εκβιασμούς του με την έναρξη της σημερινής έκτακτης Συνόδου Κορυφής.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, η ευρωπαϊκή βοήθεια που προορίζεται για την Ουκρανία την περίοδο 2024-2027 δεν θα υπερβαίνει τα 50 δισεκ. ευρώ εκ των οποίων τα 33 δισεκ. ευρώ θα χορηγηθούν υπό τη μορφή δανείων και τα 17 δισεκ. ευρώ με τη μορφή μη επιστρεπτέας στήριξης.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί η οικονομική στήριξη για την Ουκρανία, η οποία θα συμβάλει στην ανάκαμψη, την ανασυγκρότηση και τον εκσυγχρονισμό της χώρας, την προώθηση της κοινωνικής συνοχής και της ενταξιακής διαδικασίας στην Ένωση, με σκοπό την πιθανή μελλοντική ένταξη στην Ένωση.
Προϋπόθεση για τη στήριξη της Ουκρανίας είναι η χώρα να συνεχίσει να υποστηρίζει και να σέβεται αποτελεσματικούς δημοκρατικούς μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένου ενός πολυκομματικού κοινοβουλευτικού συστήματος και του κράτους δικαίου και να εγγυάται τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Στα συμπεράσματα υπογραμμίζεται, επίσης, ότι «κατά την εφαρμογή του Μηχανισμού, η Επιτροπή και η Ουκρανία λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, ιδίως όσον αφορά την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διόρθωση της απάτης, της διαφθοράς, των συγκρούσεων συμφερόντων και των παρατυπιών».
Το Συμβούλιο θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διακυβέρνηση της διευκόλυνσης της Ουκρανίας. Υπό την έννοια αυτή, εκδίδεται εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου με ειδική πλειοψηφία για την έγκριση και τις τροποποιήσεις του σχεδίου της Ουκρανίας και για την έγκριση και την αναστολή των πληρωμών με βάση τις σχετικές αξιολογήσεις και προτάσεις της Επιτροπής.
«Με βάση την ετήσια έκθεση της Επιτροπής για την εφαρμογή της διευκόλυνσης της Ουκρανίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα διεξάγει κάθε χρόνο συζήτηση σχετικά με την εφαρμογή της διευκόλυνσης με σκοπό την παροχή καθοδήγησης. Εάν χρειαστεί, σε δύο χρόνια το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα καλέσει την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για επανεξέταση στο πλαίσιο του νέου ΠΔΠ».
Πέραν της “Διευκόλυνσης για την Ουκρανία”, οι Ευρωπαίοι ηγέτες στα συμπεράσματά τους επαναλαμβάνουν «την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών να συνεχίσουν να παρέχουν έγκαιρη, προβλέψιμη και βιώσιμη στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, ιδίως μέσω της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης (EPF) και της Αποστολής Στρατιωτικής Βοήθειας της ΕΕ, καθώς και μέσω της άμεσης διμερούς βοήθειας από τα μέλη κράτη, σύμφωνα με τις ανάγκες της Ουκρανίας».
Σημειώνεται, επίσης, ότι σχετικά με τη στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας στο πλαίσιο του EPF, το Συμβούλιο θα εξετάσει την προτεινόμενη αύξηση του συνολικού δημοσιονομικού της ανώτατου ορίου, χωρίς ωστόσο να γίνεται αναφορά στο ποσό των 5 δισεκ. ευρώ. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν το Συμβούλιο να καταλήξει σε συμφωνία έως τις αρχές Μαρτίου 2024 για τη μεταρρύθμιση του EPF και τη δημιουργία ειδικού Ταμείου Βοήθειας της Ουκρανίας, λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις των κρατών μελών .
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει επίσης την επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθεί η παράδοση πυρομαχικών και πυραύλων στην Ουκρανία, ιδίως εν όψει της δέσμευσης να παρασχεθεί στην Ουκρανία ένα εκατομμύριο βλήματα πυροβολικού. Χαιρετίζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και καλεί τα κράτη μέλη να διερευνήσουν όλες τις επιλογές για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της Ουκρανίας και να επιταχύνουν τις προσπάθειες για τον σκοπό αυτό, συμπεριλαμβανομένων των συνεχιζόμενων δωρεών αποθεμάτων, της ανακατεύθυνσης των υφιστάμενων παραγγελιών και της τοποθέτησης των απαραίτητων νέων παραγγελιών, που θα συμβάλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
