Τα παιδιά που βιώνουν τις επιπτώσεις ενός πολέμου υποφέρουν σωματικά και ψυχικά, για αυτό είναι απαραίτητο η βοήθεια που τους παρέχεται να επικεντρώνεται τόσο στις σωματικές όσο και στις ψυχολογικές τους ανάγκες.
Πολλά παιδιά μένουν ορφανά ή χάνουν τουλάχιστον έναν γονέα τους, μια από τις πιο τραυματικές εμπειρίες για ένα παιδί! Παράλληλα, η έλλειψη τροφής, νερού και στέγης, έστω και προσωρινή, δημιουργεί ψυχολογικά τραύματα με μακροχρόνιες συνέπειες.
«Σημαντική παράμετρος είναι και η σωματική, σεξουαλική και συναισθηματική βία στην οποία εκτίθενται αυτά τα παιδιά ανά πάσα ώρα και στιγμή, καθώς και σε κάθε άλλο κίνδυνο που επηρεάζει και καταστρέφει τον εσωτερικό και εξωτερικό κόσμο τους. Η ψυχολογική βλάβη λόγω μετατραυματικού στρες (PTSD) μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρή, καθώς ο πόλεμος καταστρέφει την παιδική τους ηλικία», επισημαίνει η Βίκυ Δασκαλάκη, Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, η οποία έχει προσφέρει στήριξη σε παιδιά από εμπόλεμες ζώνες και στις οικογένειές τους.
«Κατά τη διάρκεια ενός πολέμου, οι άνθρωποι μπορούν να εκτεθούν σε πολλά διαφορετικού τύπου τραυματικά περιστατικά, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνια αγχώδη διαταραχή και κατάθλιψη. Ειδικότερα τα παιδιά εκδηλώνουν από μέτρια έως σοβαρή κατάθλιψη καθώς επίσης και ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των παιδιών παρουσιάζει αυτοκτονικές τάσεις!
Είναι σημαντικό για τη συναισθηματική υγεία των παιδιών που έχουν πληγεί από τον πόλεμο να συμπεριληφθούν ειδικοί παιδοψυχολογίας στις ανθρωπιστικές προσπάθειες παροχής βοήθειας μαζί με το ιατρικό προσωπικό στους πληθυσμούς που έχουν υποστεί ή βιώνουν τώρα πόλεμο» τονίζει η κ. Δασκαλάκη και προσθέτει: «Είναι απαραίτητο να παρέμβουμε για να προστατέψουμε αυτά τα παιδιά και να αποτρέψουμε την επιδείνωση αυτών των ψυχικών και συναισθηματικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν προκειμένου να επηρεαστούν το λιγότερο δυνατόν στο μέλλον. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι γονείς και οι ψυχολόγοι πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν για να υποστηρίξουν τα παιδιά όσο το δυνατόν περισσότερο.
Τα κέντρα αποκατάστασης σε ειδικά διαμορφωμένα σχολεία ή ορφανοτροφεία με τις κατάλληλες ειδικές δομές μπορούν να προσφέρουν την αίσθηση της κοινότητας που τόσο συχνά χάνουν τα παιδιά που μεγαλώνουν σε εμπόλεμες ζώνες και να τα βοηθήσουν να χτίσουν ένα μέλλον με λιγότερες ψυχολογικές διακυμάνσεις.
Ο ρόλος της οικογένειας
Είναι αρκετές οι επιστημονικές μελέτες που έχουν επιβεβαιώσει τον κεντρικό ρόλο των θετικών οικογενειακών αλληλεπιδράσεων και την ικανότητα αντιμετώπισης του τραύματος ως μέρος μιας συνεργάσιμης ομάδας για την καλύτερη επούλωση των τραυμάτων των παιδιών που έχουν εκτεθεί σε εικόνες βομβαρδισμών, καταστροφών, θανάτου και πλήρης κατάρρευσης του συλλογικού κράτους-πολιτείας γύρω τους, εξαιτίας των εμπόλεμων συρράξεων.
«Η γονεϊκή αγάπη και η οικογενειακή θαλπωρή έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν τα παιδιά να αντέξουν τις αντιξοότητες της ζωής, ακόμα και ενός πολέμου. Η οικογενειακή συνοχή και η παροχή ενός αισθήματος ασφάλειας αυξάνουν την ανθεκτικότητα στα παιδιά που εκτίθενται σε πολιτικές συγκρούσεις. Το αίσθημα αγάπης και ασφάλειας κρίνεται ως εξισορροπητικός παράγοντας στην ένταση των μετατραυματικών αντιδράσεων των παιδιών», τονίζει η κ. Δασκαλάκη.
«Αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών της ανθρώπινης συμπεριφοράς έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η υψηλή ανταπόκριση των γονέων ή των κηδεμόνων στις ανησυχίες των ευάλωτων αυτών παιδιών που βιώνουν τον πόλεμο και την πολιτική βία, καθώς και η ενσυναίσθηση εκ μέρους τους έχουν αναγνωριστεί ως οι δύο πιο ισχυροί παράγοντες για τη δημιουργία ανθεκτικών ψυχικών δομών στους ανηλίκους», καταλήγει η ειδικός.
