Ο όρος εθελοντισμός αναφέρεται στην ηθελημένη παροχή υπηρεσιών χωρίς το κίνητρο της υλικής ανταμοιβής, προς όφελος της κοινωνίας. Ο εθελοντισμός δεν είναι υποχρεωτικός, δηλαδή στηρίζεται στην αυτόβουλη συμμετοχή του ενεργού πολίτη. Όμως, εθελοντής χαρακτηρίζεται και εκείνος που συνεισφέρει υλικά αγαθά σε καταστάσεις που αυτά θεωρούνται αναγκαία για την κάλυψη ανθρωπίνων αναγκών, χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα. Στόχος ενός εθελοντή είναι η βελτίωση των κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών, αθλητικών, εκπαιδευτικών και άλλων θεμελιωδών αναγκών μίας κοινωνίας.
Είδη εθελοντισμού
Ανιδιοτελής
Συχνά θεωρείται πως ο εθελοντισμός δεν έχει υλικά ανταλλάγματα, όμως μάλλον δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία πάνω στο ζήτημα αυτό. Αρκετοί εκτιμούν πως, για λόγους που εξυπηρετούν τη βιωσιμότητά της, η εθελοντική εργασία θα πρέπει να αμείβεται:
Αρκετές φορές η αμοιβή πραγματοποιείται με έμμεσο τρόπο, παρέχοντας για παράδειγμα στον εθελοντή δωρεάν διαμονή, διατροφή ή άλλες διευκολύνσεις.
Η έννοια “εθελοντισμός” είναι αρκετά ευρεία, καθώς συμπεριλαμβάνει μέχρι και την εθελοντική αιμοδοσία ή τη μετά θάνατο προσφορά μελών του ανθρώπινου σώματος για ιατρικούς ή και επιστημονικούς σκοπούς.
Επίσημος και μη
Αρκετοί διαχωρίζουν τον εθελοντισμό σε επίσημο και ανεπίσημο:
Ο επίσημος εθελοντισμός αφορά την προσφορά, για παράδειγμα, προς μία μη κυβερνητική οργάνωση ή ένα ίδρυμα.
Ο ανεπίσημος εθελοντισμός αφορά την προσφορά σε προσωπικό κυρίως επίπεδο, προσφέροντας βοήθεια σε καθημερινά και απλά πράγματα.
Εθελοντισμός νέων
Αυτή η μορφή εθελοντισμού απευθύνεται σε νέους και συσχετίζεται με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, για θέματα όπως είναι η οικολογία, ο αθλητισμός ή βοήθεια κοινωνικών ομάδων που αντιμετωπίζουν κάποια μορφή δυσκολίας (τοξικομανείς, άτομα με ειδικές ανάγκες κ.α.). Αρκετοί θεωρούν ότι αυτή η μορφή εθελοντισμού πραγματοποιείται πρώτιστα με ουσιαστικό και μακροπρόθεσμο στόχο την ομαλή ένταξη των νέων στο κοινωνικό σύστημα και δευτερευόντος την ανάπτυξη αισθήματος αλληλεγγύης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ομάδα ΜΠΛΈ ΜΥΡΜΉΓΚΙΑ από το χωριό Μάρκο Καρδίτσας όπου ασχολείται με τον καθαρισμό κοινόχρηστων χώρων και πολλές άλλες εθελοντικές δράσεις για έναν καλύτερο τόπο!!! https://www.karditsalive.net/karditsa/topiki-epikerotita/%CE%B5%CF%85%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%BC%CF%80%CE%BB%CE%B5-%CE%BC%CF%85%CF%81%CE%BC%CE%AE%CE%B3%CE%BA%CE%B9%CE%B1-%CE%B5%CE%BC%CF%86%CE%B1%CE%BD%
Επαγγελματικός εθελοντισμός
Σύγχρονη Ψηφιακή Συνεισφορά
Στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (Governance), σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης κοινωνικών φορέων, αλλά και ιδιωτικών πρωτοβουλιών, αναπτύσσεται εθελοντική ενίσχυση νέων επιχειρηματιών (start ups κλπ). Στην κατηγορία αυτή ανήκει και το Κέντρο Εθελοντών Μάνατζερ Ελλάδος.
Ο εθελοντισμός ως μέσο διδασκαλίας
Ο εθελοντισμός κατά βάση είναι μία κίνηση καλής θέλησης. Οι τομείς που μπορεί να δραστηριοποιηθεί κάποιος είναι απεριόριστοι αρχίζοντας από μία απλή προσφορά ρούχων μέχρι την στελέχωση της πυροσβεστικής υπηρεσίας ως εθελοντής πυροσβέστης.
Ο εθελοντισμός είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το ήθος, τις ανάγκες, τα όνειρα και τις δυνατότητες του ενεργού πολίτη που αγωνίζεται για μια καλύτερη ζωή, ένα καλύτερο μέλλον και μια καλύτερη κοινωνία μέσα στην οποία ζει και αναπτύσσεται.
Είναι πραγματικότητα πως δεν είναι εύκολα δυνατόν να δοθεί κάποιος ακριβής ορισμός για τον εθελοντισμό και αυτό γιατί καλύπτει ένα τόσο ευρύ φάσμα δυνατοτήτων προσφοράς και εμπλέκεται με τόσες πολλές μορφές που είναι πλέον θέμα υποκειμενικό η ακριβής αντίληψη του όρου. Για αυτό και εάν ερωτηθεί κάποιος εθελοντής για την εμπειρία του σε αυτό, θα ακουστούν πολλές και ποικίλες απόψεις, όλες τόσο ενδιαφέροντα ξεχωριστές που μόνο εάν το ζήσει κάποιος θα είναι σε θέση να το αισθανθεί. Με αφορμή την εμπειρική κατανόηση του εθελοντισμού, τόσο ο ΟΗΕ όσο και η ΕΕ έχουν αναλάβει κατά καιρούς σημαντικά προγράμματα για την προώθησή του. Η ΕΕ δημιούργησε κατά το Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντισμού ένα εγχειρίδιο προορισμένο για σχολικές κοινότητες, προκειμένου να προάγει την αξία του στις μικρές ηλικιακά κοινωνικές ομάδες της χώρας. Επίσης, σε ανάλογη κίνηση προέβη και το γραφείο Επιτρόπου Εθελοντισμού και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων της Κύπρου με την δημιουργία ενός εγχειριδίου καλλιέργειας του Ενεργού Πολίτη προσανατολισμένο στις σχολικές κοινότητες.
Ο θεσμός του εθελοντή
Εθελοντών πυροσβεστών
Στο Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδος, από τις αρχές της δεκαετίας 1990, καθιερώθηκε ο θεσμός του Εθελοντή Πυροσβέστη με το Νόμο 1951/1991[6] «Καθιέρωση του θεσμού του Εθελοντή Πυροσβέστη και άλλες διατάξεις» όπως τροποποιήθηκε και ισχύει πλέον από το νέο Νόμο 4029/2011 «Εθελοντισμός στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή και στο Πυροσβεστικό Σώμα και άλλες διατάξεις ».
Σχολές Σαμαρειτών και Διασωστών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού
Υποχρεωτικά ο υποψήφιος Εθελοντής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού θα πρέπει να αποδεχτεί τις 7(εφτά) Θεμελιώδεις Αρχές του Κινήματος Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου, καθώς και να ενημερωθεί για τον Κώδικα Δεοντολογίας του Εθελοντή Σαμαρείτη.
Εθελοντικές οργανώσεις
Υπάρχουν εκατοντάδες Εθνικές ομάδες εθελοντισμού σε κάθε άκρη της Ελλάδας. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με την χώρα μας βρίσκονται όλο και περισσότερες εθελοντικές οργανώσεις που αναζητούν εθελοντές από ολόκληρη την Ε.Ε. και τον κόσμο. Όλες μαζί πρεσβεύουν ένα και μόνο στόχο: την βελτίωση της πολιτισμικής και πνευματικής ανάπτυξης των κοινωνιών.
Στην Ελλάδα τηρείται Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων από την Γενική Γραμματεία Πολίτικης Προστασίας. Η ΓΓΠΠ αποτελεί τον εθνικό φορέα ένταξης Εθελοντικών Οργανώσεων και Ειδικευμένων Εθελοντών στο Μητρώο. Οι Εθελοντικές Οργανώσεις και οι Ειδικευμένοι Εθελοντές περιλαμβάνονται στο δυναμικό της πολιτικής προστασίας αναλαμβάνοντας την υποστήριξη δράσεων πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης καταστροφών.
Στο Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων μπορούν να ενταχθούν νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα καθώς και ομάδες εθελοντών που δραστηριοποιούνται στα πλαίσια των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εφόσον προκύπτει από το καταστατικό τους ή από την αποδεδειγμένη δράση τους κατά το πρόσφατο παρελθόν η δραστηριοποίησή τους στον τομέα της πολιτικής προστασίας. Εδώ βρίσκεται ολόκληρο το μητρώο.
Ενδεικτικά αναφέρονται μερικές Μη κερδοσκοπικές οργανώσεις.
Εθνικές
Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού
Έλληνες Πρόσκοποι
Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός
Εθελοντής Πυροσβέστης Αρχειοθετήθηκε 2018-07-27 στο Wayback Machine.
Χαμόγελο του Παιδιού
Σχεδία στην Πόλη
Ethelon
Ελίξ
Διεθνείς
Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης
Διεθνής Ημέρα Εθελοντισμού για την Οικονομική και Κοινωνική Ανάπτυξη, United Nations Volunteers
Αctionaid
AIESEC
ESN
Κριτική του εθελοντισμού
Συχνά ο εθελοντισμός καλλιεργείται σε παγκόσμια γεγονότα τα οποία συνδέονται με την κοινωνία όπως για παράδειγμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τέτοιου είδους “χρήσεις” του εθελοντισμού έχουν στο παρελθόν προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς αρκετοί μιλούν για εκμετάλλευση του και αντιμετώπιση των εθελοντών ως “δωρεάν εργατικά χέρια”.
Σημαντικές ημερομηνίες
Το έτος 2001 ονομάστηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως “Διεθνές Έτος Εθελοντισμού”. Επίσης, ο ίδιος φορέας από το 1985 έχει κατοχυρώσει την 5η Δεκεμβρίου κάθε έτους ως “Διεθνή Ημέρα Εθελοντισμού”.
Το έτος 2011 Χαρακτηρίστηκε ως “Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντισμού” από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Πηγή: wikipedia
