Δικαιούχοι αποζημίωσης από το Δημόσιο (535 ΚΠΔ):
α) οι προσωρινά κρατηθέντες, που αθωώθηκαν αμετάκλητα με βούλευμα ή απόφαση δικαστηρίου,
β) οι κρατηθέντες με καταδικαστική απόφαση, η οποία μετέπειτα εξαφανίσθηκε αμετάκλητα συνεπεία ενδίκου μέσου
γ) οι καταδικασθέντες και κρατηθέντες, που αθωώθηκαν με δικαστική απόφαση ύστερα από επανάληψη της διαδικασίας.
Αποζημίωση δικαιούνται και όσα από τα παραπάνω πρόσωπα τιμωρήθηκαν μετέπειτα με ποινή μικρότερης διάρκειας από αυτή που εξέτισαν αρχικά.
Όσοι κρατήθηκαν λόγω καταδίκης ή κρατήθηκαν προσωρινά έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν αποζημίωση, και αν ακόμη έχουν απαλλαγεί επειδή, μολονότι τέλεσαν την πράξη, δεν τους επιβλήθηκε ποινή για οποιονδήποτε λόγο.
**Σε περίπτωση όμως παύσης ποινικής δίωξης λόγω παραγραφής του αδικήματος, δεν μπορεί σύμφωνα με τη νομολογία να ζητηθεί αποζημίωση καθώς αυτή διαφοροποιείται εννοιολογικά από την αθώωση/απαλλαγή.
Πότε δεν υπάρχει δικαίωμα για αποζημίωση (536 ΚΠΔ):
Το Δημόσιο δεν έχει υποχρέωση για αποζημίωση, αν εκείνος που καταδικάσθηκε ή κρατήθηκε προσωρινά έγινε από πρόθεση παραίτιος της καταδίκης ή της προσωρινής κράτησης.
Ποιοι άλλοι έχουν δικαίωμα για αποζημίωση (537 ΚΠΔ):
Αυτοτελή αξίωση για αποζημίωση έχουν και εκείνοι απέναντι στους οποίους ο καταδικασμένος ή ο προσωρινά κρατούμενος είχε σύμφωνα με τον νόμο υποχρέωση διατροφής (ανήλικα τέκνα, σύζυγος ή άλλοι συγγενείς αν υπάρχει σχετική δικαστική απόφαση).
Πως υποβάλλεται η αίτηση (538 ΚΠΔ):
Εκείνος που έχει δικαίωμα να ζητήσει αποζημίωση, υποβάλει την αίτησή του στο ίδιο δικαστήριο ή δικαστικό συμβούλιο που εξέδωσε την αθωωτική απόφαση ή βούλευμα ή εξαφάνισε την καταδικαστική απόφαση συνεπεία ενδίκου μέσου. Η αίτηση υποβάλλεται γραπτά μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από το αμετάκλητο της απόφασης ή του βουλεύματος.
Προσδιορισμός αποζημίωσης (540 ΚΠΔ):
Σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αίτηση για αποζημίωση, επιδικάζεται στον αιτούντα αποζημίωση συνολικά για τεκμαρτή περιουσιακή ζημία και για ηθική βλάβη, η οποία δεν μπορεί να είναι κατώτερη των είκοσι (20) ευρώ ούτε ανώτερη των πενήντα (50) ευρώ την ημέρα και της οποίας το ύψος προσδιορίζεται αφού ληφθεί υπόψη και η οικονομική και οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου.
Βασίλειος Χρονόπουλος
