Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, και οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πόσο συχνό είναι καθώς πολλά άτομα που έχουν βιώσει ενδοοικογενειακή βία διστάζουν να μιλήσουν. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 4 άνδρες έχουν βιώσει ενδοοικογενειακή βία. Όμως η ενδοοικογενειακή βία έχει σοβαρό αντίκτυπο και στα παιδιά με αποτέλεσμα να αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα. Τα άτομα που έχουν βιώσει ενδοοικογενειακή βία συχνά νιώθουν απομονωμένα ή εγκλωβισμένα σε μια κατάσταση.
Σωματική και σεξουαλική κακοποίηση
Η σωματική κακοποίηση συμβαίνει όταν υπάρχει άσκηση σωματικής βίας που προκαλεί βλάβη. Η σωματική επίθεση είναι έγκλημα, είτε συμβαίνει μέσα ή έξω από την οικογένεια.
Κάθε κατάσταση στην οποία εξαναγκάζεστε να συμμετέχετε σε ανεπιθύμητες, επικίνδυνες ή ταπεινωτικές σεξουαλικές πράξεις αποτελούν σεξουαλική κακοποίηση.
Συναισθηματική κακοποίηση
Οι κακοποιητικές σχέσεις δεν περιλαμβάνουν πάντα σωματική βία. Επειδή κάποιος δεν σας χτυπά δεν σημαίνει ότι δεν σας κακοποιεί. Πολλοί άνδρες και γυναίκες αντιμετωπίζουν συναισθηματική κακοποίηση, η οποία είναι εξίσου καταστροφική. Δυστυχώς, η συναισθηματική κακοποίηση είναι κάτι που υποβιβάζεται από τους ανθρώπους.
Ο σκοπός της συναισθηματικής κακοποίησης είναι να υπονομεύσει την αξία του εαυτού σας και την ανεξαρτησία σας, να σας κάνει να νιώσετε ότι δεν υπάρχει τρόπος να ξεφύγετε από μια σχέση ή ότι χωρίς τον κακοποιητικό σύντροφο, δεν αξίζετε τίποτα.
Η συναισθηματική κακοποίηση περιλαμβάνει λεκτική βία όπως οι φωνές, οι χαρακτηρισμοί, οι κατηγορίες και η ντροπή, η απομόνωση και ο έλεγχος.
Οι πληγές της συναισθηματικής κακοποίησης είναι πραγματικές και πολύ βαθιές. Μπορεί να σκέφτεστε ότι η σωματική κακοποίηση είναι πολύ χειρότερη από την συναισθηματική, καθώς αφήνει έντονα σημάδια στο σώμα. Αλλά και η συναισθηματική κακοποίηση είναι εξίσου ή και περισσότερο καταστροφική.
Το κακοποιητικό άτομο θέλει να σας ελέγχει και συχνά χρησιμοποιεί τα χρήματα για να τα καταφέρει. Η οικονομική κακοποίηση περιλαμβάνει:
- Διεξοδικό έλεγχο των οικονομικών σας.
- Σας ρωτά συνεχώς για κάθε ευρώ που ξοδεύετε.
- Σας στερεί αναγκαία πράγματα όπως η τροφή, τα ρούχα, τα φάρμακα.
- Δεν σας αφήνει να εργαστείτε.
- Σαμποτάρει τη δουλειά σας.
- Σας παίρνει όλα τα χρήματα.
Σημάδια ενδοοικογενειακής βίας
Υπάρχουν πολλά σημάδια σε μια κακοποιητική σχέση και ο φόβος του ενός συντρόφου είναι το πιο χαρακτηριστικό.
Για να ξεκαθαρίσετε αν βιώνετε κακοποιητική συμπεριφορά μπορείτε να παρατηρήσετε τα εξής:
Εσωτερικές σκέψεις και συναισθήματα:
- Νιώθετε φόβο για το σύντροφό σας;
- Αποφεύγετε συγκεκριμένα θέματα επειδή φοβάστε το θυμό του συντρόφου σας;
- Νιώθετε ότι δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα σωστά για το σύντροφο σας;
- Πιστεύετε ότι αξίζετε να σας πληγώνει;
- Αναρωτιέστε αν είστε τρελός;
- Νιώθετε αβοήθητοι;
Συμπεριφορές του συντρόφου σας:
- Σας εξευτελίζει;
- Σας κρίνει και σας υποτιμά;
- Σας συμπεριφέρεται άσχημα μπροστά στους φίλους και στην οικογένειά σας;
- Αγνοεί τις απόψεις σας ή τα επιτεύγματά σας;
- Σας κατηγορεί για την κακοποιητική συμπεριφορά του;
- Σας βλέπει σαν κτήμα του ή σαν αντικείμενο και όχι σαν άνθρωπο;
Κακοποιητικές συμπεριφορές του συντρόφου:
- Έχει έντονα ξεσπάσματα θυμού;
- Σας χτυπά, σας απειλεί ή λέει ότι θέλει να σας σκοτώσει;
- Σας απειλεί ότι θα σας πάρει τα παιδιά;
- Σας λέει ότι θα αυτοκτονήσει αν τον αφήσετε;
- Σας αναγκάζει να κάνετε σεξ;Επιδράσεις βίας στην ψυχική υγεία
Αν έχετε βιώσει κακοποίηση μπορεί να έχετε συναισθήματα φόβου, σύγχυσης, θυμού ή κενού. Μπορεί να νιώθετε ενοχές ή ντροπή για όσα βιώνετε. Μερικοί άνθρωποι προσπαθούν να υποβαθμίσουν την κακοποίηση ή να την κρύψουν βρίσκοντας δικαιολογίες για το κακοποιητικό άτομο.
Αν κάποιος ασκεί βία σε εσάς , να γνωρίζετε ότι δεν είναι δικό σας λάθος. Οι μακροχρόνιες επιδράσεις της βίας στην ψυχική υγεία περιλαμβάνουν:
- Μετατραυματικό στρες: αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα τραύματος ή μιας τρομακτικής εμπειρίας, όπως η σεξουαλική ή η σωματική κακοποίηση. Μπορεί να τρομάζετε εύκολα, να νιώθετε ένταση , να δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε ή να έχετε ξεσπάσματα θυμού. Μπορεί να δυσκολεύεστε να θυμηθείτε πράγματα ή να κάνετε αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό σας ή τους άλλους.
- Κατάθλιψη: η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή νόσος, αλλά. Αν νιώθετε ότι έχετε χάσει το ενδιαφέρον σας για πράγματα που απολαμβάνατε καλό είναι να ζητήσετε βοήθεια.
- Άγχος: μπορεί να εμφανίσετε διαταραχή γενικευμένου άγχους ή να παθαίνετε κρίσεις πανικού. Το άγχος μπορεί να επιδεινωθεί με τον καιρό και να παρεμβαίνει στην καθημερινότητά σας.
Επίσης ίσως να μην εμπιστεύεστε τους ανθρώπους γύρω σας και να έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Η κακοποιητική συμπεριφορά είναι επιλογή
Σε αντίθεση με αυτά που πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι, η ενδοοικογενειακή βία και η κακοποίηση δεν συμβαίνει μόνο όταν το κακοποιητικό άτομο χάσει τον έλεγχο της συμπεριφοράς του. Στην πραγματικότητα, η κακοποιητική συμπεριφορά και η βία είναι μια εσκεμμένη επιλογή ώστε να ανακτήσει κάποιος τον έλεγχο. Τα κακοποιητικά άτομα χρησιμοποιούν πολλές τακτικές για να χειραγωγήσουν το θύμα και περιλαμβάνουν:
- Κυριαρχία: τα κακοποιητικά άτομα έχουν την ανάγκη να έχουν τον έλεγχο στη σχέση τους. Παίρνουν αποφάσεις για εσάς και την οικογένειά σας, σας λένε τι να κάνετε και περιμένουν ότι ο σύντροφός τους θα υπακούσει χωρίς αντιρρήσεις.
- Ταπείνωση: ένα κακοποιητικό άτομο θα κάνει τα πάντα για να σας ρίξει την αυτοεκτίμηση ή να σας κάνει να νιώθετε πως έχετε ελαττώματα. Αν πιστεύετε ότι δεν αξίζετε και κανένας άλλος δεν θα σας θέλει, είναι λιγότερο πιθανό να φύγετε. Οι προσβολές, οι άσχημοι χαρακτηρισμοί, η ντροπή είναι όλα όπλα που χρησιμοποιεί το κακοποιητικό άτομο ώστε να υπονομεύσει την αξία σας και να σας κάνει να νιώσετε αδύναμοι.
- Απομόνωση: για να είστε εξαρτημένοι από το κακοποιητικό άτομο , θα σας απομονώσει από τους γύρω σας. Δεν θα σας επιτρέπει να βλέπετε την οικογένεια ή τους φίλους σας ή να πηγαίνετε στη δουλειά. Θα πρέπει να ζητήσετε άδεια για να κάνετε το οτιδήποτε, να πάτε οπουδήποτε ή να δείτε οποιονδήποτε.
- Απειλές: τα κακοποιητικά άτομα συχνά χρησιμοποιούν τις απειλές για να σας τρομάξουν. Μπορεί να σας απειλούν ότι θα σκοτώσουν εσάς ή τα παιδιά σας ή μέλη της οικογένειάς σας ή τα κατοικίδιά σας. Επίσης μπορεί να λένε ότι θα αυτοκτονήσουν αν τους αφήσετε.
- Εκφοβισμός: ένα κακοποιητικό άτομο χρησιμοποιεί πολλές τακτικές εκφοβισμού που έχουν ως σκοπό να σας τρομοκρατήσουν. Τέτοιες τακτικές περιλαμβάνουν την καταστροφή της περιουσίας σας, τον τραυματισμό του κατοικίδιου σας. Το μήνυμα πίσω από αυτές τις πράξεις είναι οι βίαιες συνέπειες που θα ακολουθήσουν αν το εγκαταλείψετε.
- Άρνηση και κατηγορίες: ένα κακοποιητικό άτομο θα βρει δικαιολογίες για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Μπορεί να σας κατηγορεί για την βίαιη συμπεριφορά του. Μπορεί να υποβαθμίζει την κακοποίηση και να αρνείται τα πάντα. Συνήθως μετατοπίζει τις ευθύνες σε εσάς.
Ο κύκλος της βίας
Η ενδοοικογενειακή βία ακολουθεί ένα συγκεκριμένο μοτίβο ή κύκλο βίας:
- Κακοποίηση: ο κακοποιητικός σύντροφος σας μιλά με επιθετικό τρόπο, σας υποτιμά ή έχει βίαιη συμπεριφορά. Με αυτό τον τρόπο θέλει να σας επισημάνει ποιος είναι το αφεντικό.
- Ενοχές: ο σύντροφός σας νιώθει ενοχές μετά την κακοποίηση, αλλά όχι για τις πράξεις του. Περισσότερο ανησυχεί για την πιθανότητα ότι θα τον πιάσουν και θα υποστεί τις συνέπειες για την κακοποιητική συμπεριφορά του.
- Δικαιολογίες: το κακοποιητικό άτομο προσπαθεί να δικαιολογήσει όσα έκανε. Μπορεί να σας κατηγορεί ότι εσείς τον προκαλέσατε και θα κάνει τα πάντα να αποφύγει τις ευθύνες.
- Φυσιολογική συμπεριφορά: το κακοποιητικό άτομο κάνει τα πάντα για να ανακτήσει τον έλεγχο και να διασφαλίσει ότι θα μείνετε στη σχέση. Μπορεί να συμπεριφέρεται σαν να μην έχει συμβεί τίποτα ή να προσπαθεί να σας χρυσώσει το χάπι. Με αυτό τον τρόπο καλλιεργεί την ελπίδα ότι έχει αλλάξει.
- Φαντασία και σχεδιασμός: το κακοποιητικό άτομο αρχίζει να φαντάζεται ότι επαναλαμβάνει την κακοποίηση. Σκέφτεται πολύ όσα κάνετε λάθος και σχεδιάζει πως θα πληρώσετε για αυτό. Έτσι καταστρώνει ένα σχέδιο που μετατρέπει την φαντασία σε πραγματικότητα.
- Παγίδα: το κακοποιητικό άτομο σας βάζει παγίδες και θέτει το σχέδιό του σε εφαρμογή, δημιουργεί μια κατάσταση η οποία δικαιολογεί την κακοποίηση.
Το κακοποιητικό άτομο ζητά συγνώμη , υπόσχεται ότι σας αγαπά ανάμεσα στα επεισόδια κακοποίησης και αυτό κάνει δύσκολη την φυγή. Σας κάνει να πιστεύετε ότι είστε το μοναδικό άτομο στον κόσμο που μπορεί να τον βοηθήσει, ότι θα αλλάξει συμπεριφορά και ότι σας αγαπά πραγματικά. Ο κίνδυνος του να μείνετε σε αυτή τη σχέση παραμένει.
Μπορείτε να μιλήσετε
Η ενδοοικογενειακή βία είναι μια τραυματική εμπειρία. Ειδικά αν νιώθετε ότι δεν μπορείτε να εμπιστευτείτε κανέναν, μπορεί να αισθάνεστε μοναξιά, ΑΓΧΟΣ και ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. Χρειάζεται κουράγιο να αναγνωρίσετε ότι βιώνετε κακοποίηση και να ζητήσετε βοήθεια. Να θυμάστε ότι αξίζετε το σεβασμό. Μπορείτε να μιλήσετε για όσα νιώθετε.
