«Ως παιδί περνούσα πολλή ώρα κάθε μέρα γύρω από ένα ξενοδοχείο. Για πολλά χρόνια. Δεν βρέθηκε όμως κάποιος να ρωτήσει γιατί ένα παιδί βρισκόταν εκεί και τι έκανε τόσες ώρες κάθε μέρα στο συγκεκριμένο σημείο»: η μαρτυρία αυτή, ενός (τότε ανήλικου) θύματος παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, αναδεικνύει τη σημασία που μπορεί να έχουν για τον εντοπισμό περιπτώσεων σεξουαλικού ή εργασιακού trafficking η εγρήγορση και η εκπαίδευση -γύρω από το θέμα- του προσωπικού των ξενοδοχειακών μονάδων σε όλες τις ειδικότητες. Καμαριέρες και καμαριέρηδες, προσωπικό καθαριότητας, υπάλληλοι στη ρεσεψιόν και άνθρωποι που εργάζονται στις κρατήσεις δωματίων ή την κουζίνα, διευθυντικά στελέχη, όλοι οι «κρίκοι» της αλυσίδας του ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα της φιλοξενίας μπορούν να συνεισφέρουν στην πάταξη του φαινομένου. Τυχόν παράξενες συνήθειες ή ανορθόδοξα αιτήματα των φιλοξενούμενων στα ξενοδοχεία, τα περιεχόμενα ενός καλαθιού απορριμμάτων ή ανορθόδοξες συμπεριφορές σε ένα πάρτι ή και στον χώρο πάρκινγκ μιας ξενοδοχειακής μονάδας, μπορούν να λειτουργήσουν σαν «καμπανάκι κινδύνου», που θα κινητοποιήσει τους/τις εργαζόμενους/ες να αναλάβουν δράση, ώστε να βοηθήσουν τα θύματα της σύγχρονης δουλείας να απελευθερωθούν από τους/τις διακινητές/τριές τους.
«Η εκπαίδευση στα ξενοδοχεία ξεκινά από τον ορισμό του τι είναι trafficking και στη συνέχεια παρουσιάζονται διαφορετικά σενάρια για το τι θα μπορούσε να συνιστά trafficking, ποιες είναι οι “κόκκινες σημαίες” που θα πρέπει να μας κινητοποιήσουν να σκεφτούμε ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά και τι θα μπορούσε να κάνει κάθε τμήμα για να αντιδράσει σε μια τέτοια περίπτωση», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ράνια Δεϊμέζη, περιφερειακή διευθύντρια ανθρωπίνων πόρων Ελλάδας (Inclusive Collection) της «World of Hyatt» και ομιλήτρια πρόσφατα στο 6ο συνέδριο «Tourism of Tomorrow», που διοργάνωσε το ακαδημαϊκό πρόγραμμα Τουρισμού και Φιλοξενίας του ACT – American College of Thessaloniki.
Όπως λέει, η εκπαίδευση όλων των εργαζομένων γύρω από το trafficking είναι υποχρεωτική στα ξενοδοχεία του ομίλου Hyatt ανά τον κόσμο (ιδιόκτητα, υπό διαχείριση ή υπό δικαιοχρησία). Στην Ελλάδα ξεκίνησε πέρυσι και ήδη την ολοκλήρωσαν 300 άτομα στην Κέρκυρα και περίπου 85 στη Ζάκυνθο.
«Κόκκινες σημαίες» και «καμπανάκια»
Σύμφωνα με την κ. Δεϊμέζη, ενώ αρχικά κάποιοι εργαζόμενοι αντιμετώπισαν την εκπαίδευση ως κάτι που πρέπει να διεκπεραιώσουν τυπικά, επειδή είναι υποχρεωτικό, κατά τη διάρκειά της ενεπλάκησαν πιο ενεργά και συμμετείχαν με ενθουσιασμό στις παρουσιάσεις και στην επεξεργασία των σεναρίων για τους δείκτες που σχετίζονται με παράνομη εμπορία και διακίνηση ανθρώπων. «Στην περίπτωση του human trafficking, συχνά αμφισβητούμε τον ίδιο μας τον εαυτό, δεν είμαστε σίγουροι ότι αυτό που βλέπουμε όντως είναι παράνομο και για αυτό είμαστε ορισμένες φορές διστακτικοί στο να το καταγγείλουμε. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις, που μπορεί να μας δώσουν την αφορμή να κινητοποιηθούμε. Για παράδειγμα, όταν το προσωπικό ενός ξενοδοχείου αντιληφθεί ότι κάποιο άτομο δεν έχει ελευθερία κινήσεων ή ότι βρίσκεται υπό συνεχή επίβλεψη, ότι δείχνει φοβισμένο, σωματικά εξαντλημένο ή “χαμένο”, ότι δεν του δίνεται η δυνατότητα να μιλήσει ή να χρησιμοποιήσει τηλέφωνο, μπορεί να το εκλάβει ως ένδειξη ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά και ότι χρειάζεται να είναι σε εγρήγορση. Όταν ένας πελάτης στο ξενοδοχείο ζητά υπερβολικά πολλές πετσέτες ή πολύ περισσότερο φαγητό από αυτό που δικαιολογεί ο αριθμός των ατόμων σε ένα δωμάτιο ή όταν επιμένει να έχει ένα δωμάτιο πολύ απομακρυσμένο από τη ρεσεψιόν ή με θέα στο πάρκινγκ, όταν από τα δύο άτομα που μένουν σε ένα δίκλινο το ένα δεν βγαίνει ποτέ και το άλλο μπαινοβγαίνει συνέχεια, όταν κάποιος κλείνει πολλά δωμάτια χωρίς να υπάρχει κάποιο event ή να είναι τουριστικός πράκτορας ή όταν ένας άνθρωπος επιμένει να πληρώνει μεγάλα ποσά αυστηρά και μόνο με μετρητά ή περνάει ώρες σε ένα αυτοκίνητο στον χώρο στάθμευσης χωρίς να έχει δουλειά, είναι κι αυτά ενδείξεις» σημειώνει η κα Δεΐμεζή.
Οι διακινητές δεν είναι πάντα σεσημασμένοι εγκληματίες
Προσθέτει ότι διακινητής/διακινήτρια μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε, ακόμα και άτομα υπεράνω υποψίας, από φίλους και γνωστούς του θύματος, μέχρι επιχειρηματίες ή διπλωμάτες. «Οι διακινητές δεν είναι πάντα σεσημασμένοι εγκληματίες» εξηγεί. Την εικόνα αυτή επιβεβαιώνουν άλλωστε και τα στατιστικά στοιχεία που συγκέντρωσε ο όμιλος Hyatt για την περίπτωση της αμερικανικής αγοράς, στο πλαίσιο και της συνεργασίας που ξεκίνησε από το 2020 με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό «Polaris», για να αναβαθμίσει το επίπεδο της εκπαίδευσης του προσωπικού της αλυσίδας. Οι άνθρωποι που «στρατολογούν» τα θύματα της παράνομης εμπορίας, είτε για σεξουαλική εκμετάλλευση είτε για καταναγκαστική εργασία, είναι συνήθως άτομα που σχετίζονται με τους υπό εκμετάλλευση ανθρώπους και συχνά έχουν την εμπιστοσύνη τους: μέλος της οικογένειας ή φροντιστής (33%), σύντροφος (28%) ή εργοδότης (22%).
Μετά τη «στρατολόγηση», οι άνθρωποι που εκμεταλλεύονται τα θύματα (όχι μόνο γυναίκες και παιδιά, αλλά και νεαρούς άντρες) είναι και πάλι οι εργοδότες (43%), όσοι είχαν οικογενειακή σχέση με το θύμα (26%) και οι στενοί σύντροφοι (22%). Η συναισθηματική κακοποίηση (28%), η οικονομική κακοποίηση (26%) και η οι απειλές (23%) εμφανίζονται ως οι συχνότερα αναφερόμενες μέθοδοι βίας, απάτης και εξαναγκασμού που βίωσαν τα θύματα.
Στο σύνολο του 2021 η εθνική γραμμή αναφοράς trafficking στις ΗΠΑ κατέγραψε πάνω από 10.350 περιπτώσεις παράνομης εμπορίας ανθρώπων, ενώ ταυτοποιήθηκαν ως πιθανά θύματα πάνω από 16.500 άτομα. Οι τρεις κορυφαίες μορφές trafficking αφορούσαν την παροχή υπηρεσιών συνοδών (10%), την πορνογραφία (8%) και την παράνομη παροχή υπηρεσιών μασάζ, υγείας και ομορφιάς (επίσης 8%). H Hyatt ανακοίνωσε τη δωρεά ποσού 500.000 δολαρίων για πρωτοβουλία του ιδρύματος AHLA, που υποστηρίζει ανθρώπους που έχουν υποστεί human trafficking και τη συνεχιζόμενη προσπάθεια της βιομηχανίας φιλοξενίας να συνεισφέρει στην αντιμετώπιση της εγκληματικής αυτής δραστηριότητας.
AΠΕ-ΜΠΕ
